Για πιο αποτελεσματική οργανωτική αντεπίθεση

302

Η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού και η καπιταλιστική κρίση, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια σε μείωση της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης. Το αρχικό σοκ ξεπεράστηκε σχετικά γρήγορα και σταθεροποιήθηκε η οργανωτική δύναμη της ΠΕΟ ενώ έχει ήδη αρχίσει η αύξηση της συνδικαλιστικής πυκνότητας. Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν διεξάγεται την 1η Μαρτίου η Παγκύπρια Οργανωτική Συνδιάσκεψη της ΠΕΟ. Όπως αναφέρει σε συνέντευξη του στο Εργατικό Βήμα ο Κεντρικός Οργανωτικός Γραμματέας της ΠΕΟ Χρίστος Τομπάζος, μέσα από τις αποφάσεις που θα πάρει η συνδιάσκεψη, προσδοκία είναι να κτιστούν οι προϋποθέσεις για ακόμα πιο αποτελεσματική οργανωτική αντεπίθεση. Διαμηνύει  παράλληλα πως το επόμενο διάστημα τα σώματα του κινήματος θα πάρουν αποφάσεις για πιο διεκδικητική πολιτική και κινητοποιήσεις.

Ερ: Με αφορμή την Οργανωτική Συνδιάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί την 1η Μαρτίου, ποιοι είναι οι βασικοί οργανωτικοί στόχοι που θα τεθούν προς συζήτηση;

Απ: Το 27ο Παγκύπριο Συνέδριο της ΠΕΟ, που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017, αποφάσισε την πραγματοποίηση οργανωτικής συνδιάσκεψης, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν στην οικονομία, την απασχόληση, τις εργασιακές σχέσεις και πως αυτά επιδρούν στην οργανωτική μας δουλειά. Το έγγραφο προς την συνδιάσκεψη καλύπτει όλες τις πτυχές της οργανωτικής δουλειάς και περιλαμβάνει εισηγήσεις για όλα τα ζητήματα όπως την οργάνωση νέων τόπων δουλειάς, την λειτουργία των μηχανισμών, την επαφή με τους εργαζόμενους, την σημασία σωστής λειτουργίας των τοπικών επιτροπών, την επαφή με τους τόπους κατοικίας, την αξιοποίηση της τεχνολογίας στην οργανωτική ανάπτυξη και άλλα. Μέσα από τις αποφάσεις που θα πάρει η συνδιάσκεψη προσδοκία είναι να γίνουμε ακόμα πιο αποτελεσματικοί, να προσαρμοστούμε με τις απαιτήσεις της εποχής και να κτίσουμε τις προϋποθέσεις για ακόμα πιο αποτελεσματική οργανωτική αντεπίθεση.

Ερ: Πριν από μια δεκαετία το ποσοστό συμμετοχής των εργαζόμενων σε Συντεχνίες στην Κύπρο ανερχόταν περίπου στο 70%, αρκετά πιο ψηλό σε σχέση με τις πλείστες χώρες της Ε.Ε. Σήμερα ποια είναι η κατάσταση;

Απ: Είναι γεγονός ότι το ποσοστό συμμετοχής στις Συντεχνίες, συγκριτικά με τις πλείστες χώρες τις ΕΕ είναι από τα μεγαλύτερα και συγκρίνεται με αυτό των Σκανδιναβικών χωρών που παραδοσιακά έχουν μεγάλο ποσοστό οργάνωσης σε συνδικάτα. Πρέπει βέβαια να λάβουμε υπόψη ότι σε όλες τις χώρες υπήρξε υποχώρηση. Η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού που κυριαρχεί στην Ε.Ε και αυτό εκφράζεται με σωρεία αντιλαϊκών και αντεργατικών πολιτικών και την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις από την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση και την μεγάλη αύξηση της ανεργίας, οδήγησε σε μείωση της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης. Η ανατροπή συνεπώς του συσχετισμού δύναμης στο ταξικό πεδίο, ο φόβος και η ανασφάλεια που βιώνουν οι εργαζόμενοι, συνέβαλαν σε αυτή την υποχώρηση. Αυτά τα φαινόμενα είχαμε και στην Κύπρο με τις ευλογίες πρέπει να πούμε της κυβέρνησης Αναστασιάδη.

Το ενθαρρυντικό είναι ότι ξεπεράστηκε σχετικά γρήγορα το αρχικό σοκ. Σταθεροποιήθηκε η οργανωτική δύναμη της ΠΕΟ και έχει ήδη αρχίσει η αύξηση της συνδικαλιστικής πυκνότητας. Οι απώλειες που είχαμε οφείλονται κυρίως σε απώλειες θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα στους κλάδους που κτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση. Σε κάποιους κλάδους όμως, όπως για παράδειγμα του επισιτισμού (ξενοδοχεία, κέντρα αναψυχής) όχι μόνο δεν υπήρξε μείωση αλλά συγκριτικά με το 2010, υπάρχει αύξηση 15% των μελών.

Ερ: Στην Κύπρο μεγάλοι κλάδοι με ψηλό ποσοστό συμμετοχής εργαζομένων στις Συντεχνίες έχουν συρρικνωθεί ή εξαφανιστεί π.χ. υποδηματοποιία και ενδυματοπιοία ενώ παράλληλα εμφανίστηκαν νέες μεγάλες επαγγελματικές ομάδες όπως οι εργαζόμενοι στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Πως επηρέασε αυτό την οργανωτική δομή της Συντεχνίας;

Απ: Αν δούμε τα στοιχεία για την οικονομία και την απασχόληση πριν 20 χρόνια και συγκρίνουμε με τα σημερινά δεδομένα θα διαπιστώσουμε ότι συντελέστηκαν δραστικές αλλαγές. Οι πιο σημαντικές αλλαγές σχετίζονται με τη δραματική συρρίκνωση της μεταποιητικής βιομηχανίας και της γεωργίας και την αλματώδη ανάπτυξη σε τομείς όπως  τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές και ευρύτερους τομείς των υπηρεσιών όπως η ιδιωτική εκπαίδευση, η ιδιωτική υγεία, εταιρείες τεχνολογίας, ελεγκτικών και δικηγορικών γραφείων και άλλων συναφών κλάδων. Υπήρξε δηλαδή μεγάλη μείωση σε επαγγέλματα που παραδοσιακά υπήρχε ψηλό ποσοστό συνδικαλιστικής εκπροσώπησης και συνακόλουθα δραστική αύξηση στους τομείς των υπηρεσιών που δεν υπάρχει σε μεγάλο βαθμό συνδικαλιστική παράδοση.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι δεν έχουν ανάγκη την οργάνωση στις Συντεχνίες. Κάθε άλλο. Σε αυτούς τους τομείς εργάζονται συνήθως νέοι εργαζόμενοι, με ψηλό μορφωτικό επίπεδο, που όμως τυγχάνουν μεγάλης εκμετάλλευσης.

Είναι για αυτό που ένα από τα σημαντικά ζητήματα που θα ενδιατρίψει η Συνδιάσκεψη είναι η οργάνωση νέων επιχειρήσεων και νέων μελών και θα ληφθούν αποφάσεις που θα στοχεύουν στην δημιουργία προϋποθέσεων επαφής και οργάνωσης αυτών των εργαζομένων.

Ερ: Ποιος κλάδος έχει σήμερα τη μεγαλύτερη συνδικαλιστική πυκνότητα και ποιος ή ποιοι τη μικρότερη;

Απ: Στους κλάδους που αναπτύσσει δράση η ΠΕΟ η μεγαλύτερη συνδικαλιστική πυκνότητα είναι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και το ωρομίσθιο κυβερνητικό προσωπικό. Στον ιδιωτικό τομέα, μεγαλύτερο ποσοστό οργάνωσης είναι στα ξενοδοχεία και ακολουθούν οι κατασκευές. Χαμηλότερο ποσοστό οργάνωσης παρατηρείται στο εμπόριο και τις υπηρεσίες. Είναι εδώ συνεπώς, που χρειάζεται να εστιάσουμε περισσότερο την δράση μας.

Ερ: Ποιες είναι οι οργανωτικές επιπτώσεις για τη Συντεχνία ένεκα των νέων μορφών απασχόλησης και απορρύθμισης της εργασίας;

Απ: Πέραν του 15% των εργαζομένων είναι με μερική απασχόληση, όχι από επιλογή αλλά κυρίως γιατί δεν έχουν άλλη διέξοδο. Αντίστοιχα μεγάλη αύξηση παρουσιάζεται στον ποσοστό των εργαζομένων με προσωρινή εργασία. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η ίδια η Κυβέρνηση πρωτοστατεί στην απορρύθμιση. Χιλιάδες εργαζόμενοι είναι σήμερα στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα με την χειρότερη μορφή εργασίας, αυτή της αγοράς υπηρεσιών.

Η πολυδιάσπαση των εργαζομένων σε μικρές ομάδες, η δημιουργία εργαζομένων πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων, δυσκολεύουν τις προσπάθειες οργάνωσης και συλλογικής δράσης κάτι που με τη σειρά του επιδρά αρνητικά στην αποτελεσματικότητα του συνδικαλιστικού κινήματος.

Είναι συνεπώς αδήριτη ανάγκη σήμερα, οι διεκδικητικοί μας στόχοι να έχουν στο επίκεντρο τους την επαναρρύθμιση της εργασίας και την προστασία των ευάλωτων εργαζομένων και ταυτόχρονα να προσαρμόσουμε την επαφή και την οργανωτική μας δουλειά έτσι ώστε να είμαστε σε επαφή και να ενσωματώνουμε στη δράση μας και τους εργαζόμενους με τις νέες μορφές απασχόλησης.

Ερ: Σημαντική παράμετρος στις εργασιακές σχέσεις είναι και οι συλλογικές συμβάσεις. Σε ποιο βαθμό τηρούνται σήμερα οι συμβάσεις από τους εργοδότες;

Απ: Η ίδια η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που δεν φημίζεται για τις φιλεργατικές της πολιτικές έκανε μια σημαντική διαπίστωση. Υποχρεώθηκε να παραδεχτεί στην έκθεση της για το ευρωπαϊκό εξάμηνο ότι διευρύνθηκαν οι κοινωνικές ανισότητες δίνοντας μάλιστα την εξήγηση ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές συβάσεις είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε.

Είναι λοιπόν καθαρό ότι η ανατροπή του συσχετισμού δύναμης, ανάτρεψε και δεδομένα που στο παρελθόν μπορεί να θεωρούνταν αυτονόητα. Όπως π.χ ο σεβασμός των συμβαλλομένων μερών στην διαδικασία συνομολόγησης μιας συλλογικής σύμβασης, στην εφαρμογή της. Επιπρόσθετα, μεγάλος αριθμός εργαζομένων που είναι σε κλάδους που δεν ισχύουν συλλογικές συμβάσεις, δεν υπάρχει σήμερα έστω ένα θεσμικά κατοχυρωμένο κατώτατο όριο μισθών και ωφελημάτων.

Η ΠΕΟ έχει ξεκάθαρες και πολύ συγκεκριμένες θέσεις τις οποίες επικύρωσε και το πρόσφατο 27ο Παγκύπριο Συνέδριο για νομοθετικές ρυθμίσεις που θα καθιστούν υποχρεωτική την εφαρμογή των Συλλογικών Συμβάσεων και παράλληλα για μηχανισμό καθορισμού ελάχιστων όρων εργοδότησης για όσους δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις.

Αυτό το κρίσιμο ζήτημα είναι ύψιστης σημασίας και είναι στην κορυφή των διεκδικήσεων μας. Εδώ είναι που θα εστιάσει η ανανέωση των συλλογικών συμβάσεων σε δύο από τους σημαντικούς μας κλάδους φέτος. Τον κλάδο των Οικοδομών και στα ξενοδοχεία. Ήδη οι Οικοδόμοι πραγματοποίησαν πρόσφατα με απόλυτη επιτυχία 24ωρη απεργία, με ακριβώς αυτό το περιεχόμενο. Το επόμενο διάστημα τα σώματα του κινήματος θα πάρουν αποφάσεις για πιο διεκδικητική πολιτική και κινητοποιήσεις που θα πιέσουν για υλοποίηση του στόχου.

Ερ: Ποιο είναι το μήνυμα προς τους εργαζόμενους ενόψη της οργανωτικής συνδιάσκεψης;

Απ: Η ΠΕΟ είναι δημιούργημα των εργαζομένων. Δεν είναι οργάνωση για τους εργαζόμενους, είναι οργάνωση των εργαζομένων. Είναι η αρχαιότερη και μεγαλύτερη συνδικαλιστική οργάνωση του τόπου μας, με μια βαριά κληρονομιά αγωνιστικής δράσης μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Όλη αυτή η πορεία των 78 χρόνων δράσης της ΠΕΟ δεν ήταν δρόμος στρωμένος με ροδοπέταλά. Ήταν δρόμος γεμάτος δυσκολίες, εμπόδια, διώξεις ακόμα και με αίμα γράφτηκε η ιστορία της ΠΕΟ. Κάθε ιστορική περίοδος είχε τις δικές της ιδιαιτερότητες και δυσκολίες. Το ζητούμενο είναι να βρίσκουμε τρόπο να τις ξεπερνούμε. Και βρίσκουμε. Στηριζόμενοι στις διαχρονικές αρχές και αξίες του εργατικού μας κινήματος, της αλληλεγγύης, του διεθνισμού, απαντούμε στις προκλήσεις. Καλούμε λοιπόν και σήμερα όλους τους εργαζόμενους, νέους και νέες, γυναίκες και άντρες, Κύπριους και μετανάστες, να οργανωθούν στην ΠΕΟ, να συνειδητοποιήσουν ότι ο καθένας μόνος του και ο θεός για όλους, δεν αρμόζει σε εμάς. Το μήνυμα λοιπόν είναι ξεκάθαρο. Είναι μήνυμα, ενότητας, αγωνιστικής συσπείρωσης. Μήνυμα αυτοπεποίθησης και αισιοδοξίας.