Ένας χρόνος από τότε που ο covid-19 «έφτασε» στην Κύπρο

504

Της Άντρης Μιχαήλ

9.3.20: Η Κύπρος επιβεβαίωσε τα δύο πρώτα κρούσματα κορωνοϊού, ένας 25χρόνος άνδρας από τη Λεμεσό ο οποίος είχε επιστρέψει από την Ιταλία και ένας 64χρόνος γιατρός από τη Λευκωσία ο οποίος είχε επιστρέψει από το Ηνωμένο Βασίλειο. 

Από τότε μέχρι σήμερα, ένα χρόνο μετά, η ζωή μας «χορεύει» σε ρυθμούς κορωνοϊού με μέτρα, νέα μέτρα, χαλάρωση μέτρων, αυστηροποίηση μέτρων, τεστ, καθημερινή ενημέρωση κρουσμάτων-ασθενών που νοσηλεύονται και θανάτων και προσφάτως μάθαμε και πολλές πληροφορίες για τα εμβόλια. Μάθαμε τί σημαίνει τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, κατ’ οίκον περιορισμός, sms για μετακινήσεις. Επιβεβαιώσαμε τις αδυναμίες του συστήματος υγείας της Κύπρου καθώς και του εκπαιδευτικού συστήματος, χάσαμε συνανθρώπους μας (πέραν των 250) ενώ καθημερινά πολλοί εργαζόμενοι χάνουν τη δουλειά τους. Ένα χρόνο μετά και η αβεβαιότητα για το μέλλον βρίσκεται στο ζενίθ της, παρά το ότι βρέθηκαν αρκετά εμβόλια για την covid 19, ενώ δεν ξέρουμε ούτε και ποιες θα είναι οι ακριβείς οικονομικές επιπτώσεις όταν τελειώσει η πανδημία.

Σε αυτές λοιπόν τις 365 μέρες της πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης που έγινε και κοινωνική και οικονομική και εργασιακή, επιχειρούμε να ανατρέξουμε καταγράφοντας τις πιο σημαντικές ημερομηνίες και τα κυριότερα γεγονότα.

Ο κορωνοϊός στην Κύπρο

Στις 9 Μαρτίου 2020 εντοπίστηκαν στην χώρα μας τα πρώτα κρούσματα κορονοϊού ενώ την επόμενη μέρα, 10 Μαρτίου δίνονται οι πρώτες οδηγίες με διάταγμα από τον Υπουργό Υγείας.

Στις 11 του μήνα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγεία κατηγοριοποιεί τον ιο covid-19 ως πανδημία. Την ίδια μέρα, ύστερα από αίτημα της ΠΕΟ πραγματοποιείται σύσκεψη στο Υπουργείο Εργασίας με τη συμμετοχή των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών Οργανώσεων για συζήτηση των ζητημάτων που προκύπτουν λόγω των μέτρων που λαμβάνονται για αντιμετώπιση της πανδημίας και των μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας που επηρεάζουν τους εργαζόμενους. Ο Γ.Γ. της ΠΕΟ ξεκαθαρίζει ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα πρέπει να κατανεμηθούν δίκαια και να μην θυματοποιηθούν οι εργαζόμενοι.
Στις 13 Μαρτίου αναστέλλεται η  λειτουργία των σχολείων όλων των βαθμίδων Παγκύπρια μετά την εμφάνιση κι άλλων κρουσμάτων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κάνει το πρώτο διάγγελμα και κατακρίνεται έντονα από κόμματα και πολίτες για τα ελλιπή μέτρα που ανακοινώνει η κυβέρνηση.

Το πρώτο καθολικό lock down

Δύο ημέρες αργότερα (15.3.20), ανακοινώνονται νέα πιο αυστηρά μέτρα με την Κύπρο να μπαίνει σε αυστηρό lock down κατά το οποίο έκλεισαν τα αεροδρόμια της χώρας και επαναπατρίστηκαν μόνο οι μόνιμοι κάτοικοι, οι οποίοι έμπαιναν σε υποχρεωτική καραντίνα σε χώρους που όρισε η κυβέρνηση για 14 μέρες. Αμέσως η ΠΕΟ, που παρακολουθεί τις εξελίξεις, καλεί τους εργαζόμενους να είναι σε επαφή και επικοινωνία με το Συνδικαλιστικό Κίνημα για οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει ενώ επισημαίνει ότι τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν και αφορούν τους εργαζόμενους είναι αποτέλεσμα διαβούλευσης με το Συνδικαλιστικό κίνημα και κινούνται γενικά σε σωστή κατεύθυνση.

Στις 18.3.20 εκδίδεται η τελευταία έκδοση του «Εργατικού Βήματος» λόγω του καθολικού lock down που επιβλήθηκε.

Δυστυχώς την 21η Μαρτίου ανακοινώνεται ο πρώτος θάνατος ασθενούς με κορονοϊού στην Κύπρο ενώ στις 24 του μήνα αναστέλλουν τις εργασίες τους όλες οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου πλην των καταστημάτων πώλησης τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης, φαρμακείων, φούρνων και περιπτέρων. Επίσης, τερματίζονται οι λαϊκές αγορές, τα παζαράκια και η πλανοδιοπώληση, καθώς και οι εργασίες σε εργοτάξια.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 31 Μαρτίου τίθενται σε ισχύ πιο αυστηρότερα μέτρα και περιορισμός στις μετακινήσεις. Οι πολίτες που θα θέλουν να διακινηθούν θα πρέπει να έχουν στην κατοχή τους ειδικά έντυπα ή να αποστέλλουν sms στον τετραψήφιο αριθμό 8998.

Η ΠΕΟ γιόρτασε την Πρωτομαγιά σε συνθήκες lock down

Πολύ διαφορετική ήταν η Πρωτομαγιά του 2020, η οποία γιορτάστηκε από σε συνθήκες περιορισμών και καραντίνας. Σύνθημα της ΠΕΟ ήταν «Μένουμε δυνατοί! Προστατεύουμε την Υγεία και τα Εργασιακά μας Δικαιώματα» και γιορτάστηκε με μια συμβολική εκδήλωσης έξω από το Οίκημά της στην Λευκωσία στην παρουσία μόνο των επικεφαλής των Οργανώσεων του Λαϊκού Κινήματος.

4 Μαΐου: Επανεκκίνηση της οικονομίας και έντονη ανησυχία για τους εργαζόμενους

Μετά από μια δύσκολη και μακρά περίοδο περιορισμού κατά την οποία χιλιάδες εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να βρεθούν εκτός εργασίας εξαιτίας των μέτρων που λήφθηκαν, από την 4η Μαΐου, όπου ξεκίνησε η πρώτη φάση χαλάρωσης των μέτρων, επιστρέφουν στα καθήκοντά τους. Ο Γ.Γ. της ΠΕΟ τονίζει πως βασικό μέλημα της ΠΕΟ μετά την επανεκκίνηση και την άρση του lockdown είναι η αποτροπή απολύσεων και η προστασία των όρων απασχόλησης των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, η ΠΕΟ τονίζει πως πρώτιστο μέλημα πρέπει να είναι η διαφύλαξη της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων που επέστρεψαν στην εργασία τους.

Παρόλα αυτά, συνεχίζουν οι απαγορεύσεις σε ότι αφορά τους Τουρκοκύπριους εργαζόμενους στις ελεύθερες περιοχές και ο Γ.Γ. της ΠΕΟ ζητά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να τους δοθεί η δυνατότητα να προσέρχονται στις εργασίες τους. Ταυτόχρονα, ο Γ.Γ. της ΣΥΞΚΑ ΠΕΟ εκφράζει έντονη ανησυχία για την κατάσταση που επικρατεί στην ξενοδοχειακή και επισιτιστική βιομηχανία και το πλήγμα που δέχτηκαν οι εργαζόμενοι εξαιτίας της πανδημίας. Ένας άλλος κλάδος που πλήγηκε σφοδρά από την πανδημία είναι και αυτός των καλλιτεχνών θεάτρου με την Κλαδική της ΣΗΔΗΚΕΚ ΠΕΟ να καταγγέλλει ως ανεπαρκές το έκτακτο επίδομα που δόθηκε από την κυβέρνηση.

Στις 13 Μαΐου, έπειτα από δύο μήνες σχεδόν από την τελευταία του έκδοση, επανακυκλοφορεί το «Εργατικό Βήμα».

Β’ φάση χαλάρωσης μέτρων

Την 21η Μαΐου, μετά από 58 μέρες από το lockdown και την ελεγχόμενη μετακίνηση των πολιτών, μπαίνουμε στην Β΄Φάση χαλάρωσης μέτρων και στην μερική επαναλειτουργία των σχολείων.

Στις αρχές Ιουλίου (3.7.20) οι ξενοδοχοϋπάλληλοι πραγματοποιούν εκδήλωση διαμαρτυρίας έξω από το Υπουργείο Εργασίας οι οποίοι εξέφρασαν την απογοήτευση και αγανάκτησή τους που καταδικάστηκαν άδικα να επιβιώσουν με το ελάχιστο ποσό των €360 τον μήνα. Την ίδια μέρα πραγματοποιούν μαζική πορεία διαμαρτυρίας άνθρωποι του πολιτισμού αντιδρώντας στην πενιχρή και αποκαρδιωτική στήριξη του κράτους.

Σοκ με 100 κρούσματα σε εργαζόμενους στο σφαγείο Cypra

Τον Νοέμβριο όλη η Κύπρος βίωσε ένα μεγάλο σοκ με τον εντοπισμό 100 και πλέον κρουσμάτων κορονοϊού στο σφαγείο Cypra. Ο εντοπισμός των κρουσμάτων έγινε η αφορμή για να αποκαλυφθούν οι άσχημες συνθήκες διαβίωσης των ξένων εργαζομένων αλλά και τα ελλιπή μέτρα προστασίας που παρέχονται στους εργαζόμενους για προστασία τους από τον ιό. Την ίδια στιγμή, ήρθε ξανά στο φως ένα ζήτημα το οποίο η ΠΕΟ επισημαίνει διαρκώς εδώ και αρκετό καιρό και έχει να κάνει με την πολιτική εργοδότησης ξένων εργαζομένων αιτητών πολιτικού ασύλου και φοιτητών.

Λίγο αργότερα, στις 12 Νοεμβρίου, η επιδημιολογική εικόνα Λεμεσού και Πάφου αναγκάζει την λήψη αυστηρότερων μέτρων που θέτουν σε καθεστώς lock down τις δύο επαρχίες.

Τραγική η οικονομική κατάσταση χιλιάδων εργαζομένων και ανέργων

Η άλλη τραγική διάσταση της υγειονομικής κρίσης, η οικονομική κρίση, έχει δείξει τα «δόντια» της από πολύ νωρίς αφού η κοινωνική πολιτική αυτής της κυβέρνησης ήταν ούτως ή άλλως ανύπαρκτη τόσα χρόνια. Χιλιάδες άνθρωποι έμειναν χωρίς εισόδημα εξαιτίας των μέτρων που λήφθηκαν και αυτό αποδείχθηκε και στη διάρκεια της εκστρατείας του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο οποίο συμμετέχει η ΠΕΟ και οι άλλες οργανώσεις του Λαϊκού Κινήματος. Τα Χριστούγεννα του 2020 οι αιτήσεις που δέχτηκε το Δίκτυο από οικογένειες ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο.

Εν τω μεταξύ, η ΠΕΟ δηλώνει τη στήριξή της και συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών #Right2Cure  #ΔικαίωμαΣτηΘεραπείαγια ελεύθερη πρόσβαση σε ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες και εμβόλια, για να μην επιτραπεί η κερδοσκοπία των φαρμακευτικών κολοσσών σε βάρος της υγείας των λαών και για να τεθεί η δημόσια υγεία πάνω από τα ιδιωτικά κέρδη.

Οι εμβολιασμοί στην Κύπρο

Στις 27 Δεκεμβρίου 2020 ξεκινούν οι εμβολιασμοί κατά την πανδημία στην Κύπρο, ταυτόχρονα με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παρόλα αυτά, και ενώ περιμέναμε ότι με την παραγωγή και διάδοση του εμβολίου θα βλέπαμε φως στο τούνελ για να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, η αποτυχία της κυβέρνησης να διαχειριστεί το δεύτερο κύμα της πανδημίας και η δραματική αύξηση των κρουσμάτων και των νοσηλειών, φέρνουν νέα πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα στις 29 Δεκεμβρίου.

Σήμερα, ένα χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας και 3 μήνες μετά την κυκλοφορία του πρώτου εμβολίου, στην Κύπρο έχουν εμβολιαστεί περίπου 100,000 άνθρωποι.

Νέα χρονιά και νέο lockdown

Φεύγει λοιπόν το πολύ δύσκολο 2020 και έρχεται το 2021 αλλά δυστυχώς οι ελπίδες όλων για καλύτερες μέρες γρήγορα διαψεύστηκαν. Πλέον οι άνεργοι φτάνουν τις 33,000 σχεδόν (αύξηση κατά 32% τους τελευταίους μήνες) και από τις 10 Ιανουαρίου η Κύπρος τίθεται ξανά σε lockdown, αφού η κυβέρνηση, ενώ γνώριζε ότι υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο να ζήσουμε ένα δεύτερο ισχυρότερο κύμα της πανδημίας, δεν έλαβε έγκαιρα και αποτελεσματικά μέτρα.

Η ανακοίνωση του δεύτερου γενικού lockdown έγινε την Παρασκευή, 8 Ιανουαρίου από τον Υπουργό Υγείας τη στιγμή που ήδη τα νοσηλευτήρια και το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό βρίσκονται στα όριά τους. Στόχος των μέτρων είναι η αποσυμφόρηση του συστήματος υγείας και η αναχαίτιση της μεταδοτικότητας του ιού.

Απειλείται σοβαρά η κοινωνική συνοχή

Εξαιτίας της κατάστασης που δημιουργείται ο Γ.Γ. της ΠΕΟ δηλώνει πως τα μέτρα που εξαγγέλλονται από την κυβέρνηση για τη στήριξη των εργαζομένων δεν είναι αρκετά αφού είναι συνέχεια των μέχρι σήμερα μέτρων. Είναι μεν θετικά αφού δίνουν μια ανάσα σε όσους επηρεάζονται από την πανδημία αλλά η παρατεταμένη διάρκεια της κρίσης έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα σε μεγάλη μερίδα εργαζομένων.

Η ΠΕΟ τονίζει ότι πρέπει να υπάρξουν μέτρα κοινωνικής πολιτικής για τους χιλιάδες εργαζόμενους που ζουν με το 60% του μισθού τους και για τους πολίτες που ζουν με 300-400 ευρώ αφού η κοινωνική συνοχή αρχίζει να απειλείται σοβαρά και πρέπει να υπάρξει σοβαρή αναβάθμιση και αναδιαμόρφωση του κοινωνικού κράτους καθώς υπάρχουν ζητήματα που έχουν «πατηθεί» το τελευταίο διάστημα.

Είναι εμφανές άλλωστε ότι τα προβλήματα από τον περασμένο Μάρτη έχουν πολλαπλασιαστεί και χρειάζονται καινούργιες και πιο αποφασιστικές προσεγγίσεις.

Το νέο lock down κράτησε μέχρι την 1η Φεβρουαρίου, όπου επαναλειτούργησαν κομμωτήρια, κουρεία, ινστιτούτα αισθητικής και σχολές οδηγών. Μια εβδομάδα αργότερα (8 Φεβρουαρίου) επαναλειτούργησαν και τα Δημοτικά σχολεία, το λιανικό εμπόριο και τα εμπορικά κέντρα.

Πριν λίγες μέρες άνοιξαν επίσης μερικώς οι χώροι εστίασης ενώ κλειστά παραμένουν τα Γυμνάσια σε όλη την Κύπρο. Λόγω όμως και της επιβαρυμένης επιδημιολογικής εικόνας της Λεμεσού, έκλεισαν μέχρι το τέλος Μαρτίου και τα δημοτικά σχολεία στην επαρχία. Αυτή τη στιγμή η Κύπρος διέρχεται το τρίτο κύμα της πανδημίας με την πληρότητα των νοσηλευτηρίων να ξεπερνά το 80%.