Του Σπύρου Σωτηρίου
Για τους περισσότερους ποδοσφαιρόφιλους η μαγεία της στρογγυλής θεάς έχει συνώνυμο και αυτό δεν είναι άλλο από το όνομα του Αργεντινού μάγου της μπάλας Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα!
Ήταν ο άνθρωπος που το όνομα του ταυτίστηκε με ένα μουντιάλ, με μια ολόκληρη χώρα, με μια ομάδα και μια πόλη του ιταλικού φτωχού νότου και εν τέλει με το ίδιο το ποδόσφαιρο. Ο Μαραντόνα από την περασμένη Τετάρτη, 25 Νοεμβρίου 2020, πέρασε στο πάνθεο του λαοφιλέστερου αθλήματος στον κόσμο και αν υπάρχει ζωή μετά το θάνατο σίγουρα θα κάθεται στο θρόνο πλαισιωμένος με άλλα ιερά τέρατα του ποδοσφαίρου όπως ο Μπεστ, ο Σώκρατες, ο Κρόιφ, ο Ντι Στέφανο, ο Πούσκας. Σε ένα διπλανό δωμάτιο θα τον περιμένουν ο Κάστρο, ο Τσάβες, ο Τσε για να ανάψουν ένα κουβανέζικο πούρο και να συζητήσουν για την ανθρωπότητα, τη φτώχεια, τους πολέμους, τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό.
Στα 60 του χρόνια πέθανε, αφού όμως πρόλαβε να ζήσει μια πολυτάραχη ζωή που κατάφεραν να ζήσουν πολύ λίγοι άνθρωποι. Από τη φτωχή του καταγωγή πέρασε στα μεγαλεία, στη θεοποίηση και από εκεί κατρακύλησε στο βούρκο των ναρκωτικών και των καταχρήσεων για να ξαναζωντανέψει ξανά και να πεθάνει σαν ένα θρύλος για εκατομμύρια ανθρώπους ανά την εμφύλιο.
Στο πέρασμα του από αυτό τον κόσμο ο Μαραντόνα αγαπήθηκε σαν σύμβολο και σαν θεός όσο λίγοι άνθρωποι. Για παράδειγμα στην Αργεντινή δημιουργήθηκε θρησκεία, με αρκετούς τρελαμένους θρήσκους οπαδούς, η οποία έχει ως θεό της τον Μαραντόνα.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός ότι στο Μουντιάλ του 1990, όταν στον ημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Νάπολη, στον αγώνα της Ιταλίας με την Αργεντινή, η συντριπτική πλειοψηφία των Ναπολιτάνων δεν υποστήριζαν την εθνική της χώρας τους αλλά την χώρα του αγαπημένου τους «Ντιεγκίτο» εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο πέρα από τη λατρεία προς το πρόσωπο του αρχηγού Ντιέγκο Μαραντόνα και την έχθρα του φτωχού και αδικημένου νότου από τον πλούσιο βορρά της Ιταλίας.
Αντί ιστορικής αναδρομής στο βιογραφικό του Ντιεγκίτο παραθέτουμε πιο κάτω σημαντικές πτυχές και στιγμές της ζωής του μεγάλου μπαλαδόρου.
Ο πολιτικοποιημένος Μαραντόνα
Στις 30 Οκτωβρίου ο Ντίεγκο Αρμάντο Μαραντόνα γιορτάζει τα εξηκοστά του γενέθλια, τα τελευταία της ζωής του. Όταν του ζητούν μια δήλωση, κάνει μια διαφορετική ευχή:
«Τι δώρο θα ήθελα; Τίποτα για μένα. Εύχομαι αυτή η δολοφονική πανδημία να φύγει. Θα ήθελα να φύγουν όλες οι πανδημίες πάνω από όλες αυτές τις χώρες, τους λαούς και παιδιά, που δεν μπορούν καν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Εύχομαι εδώ στην Αργεντινή, όπως και σε πολλά, πάρα πολλά άλλα μέρη του κόσμου, οι ιοί της πείνας και η έλλειψη εργασίας, που καταβροχθίζουν την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, να σταματήσουν.»
Η φτωχή του καταγωγή, το επαναστατικό αργεντίνικο ταπεραμέντο, ο συμπατριώτης του επαναστάτης Τσε Γκεβάρα, η φιλία του με τον Φιντέλ Κάστρο και μετέπειτα με τον Ούγκο Τσάβες, η ταύτιση του με το λαό της Νάπολης μιας πόλης του φτωχού Ιταλικού νότου, ήταν μερικά από τα στοιχεία που διαμόρφωσαν το κοινωνικό, πολιτικό προφίλ του Μαραντόνα. Μια από τις μεγάλες του έγνοιες ήταν η κοινωνική δικαιοσύνη:
«Η φτώχεια είναι κακή, είναι δύσκολη, το ήξερα καλά. Θέλεις πολλά πράγματα και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να τα ονειρεύεσαι. Θα ήταν ωραίο αν υπήρχε περισσότερη δικαιοσύνη. Αν εκείνοι που έχουν πολλά είχαν λίγο λιγότερα και όσοι έχουν λίγα είχαν λίγα περισσότερα».
Τα έβαλε ακόμα και με τον… Πάπα!
Δεν μάσησε ποτέ τα λόγια του και δεν δίστασε να τα βάλει ανοικτά ακόμα και με τον ίδιο τον… Πάπα! Να μην μας διαφεύγει ότι ο «αλάθητος» είναι το ιερότερο πρόσωπο για τους καθολικούς και η Ιταλία (Βατικανό) είναι η έδρα του ενώ ο λαός της Αργεντινής ασπάζεται τον καθολικισμό (ο σημερινός Πάπας είναι από την Αργεντινή). Είχε λοιπόν το θάρρος να πει τα πράγματα με το όνομα τους με κίνδυνο να πέσει σε δυσμένεια από όλους αυτούς που τον αγαπούσαν σαν θεό.
Για την επίσκεψή του στο Βατικανό τη δεκαετία του ’80 ο Μαραντόνα είχε δηλώσει:
«Είχα τσακωθεί με τον Πάπα όταν έπαιζα στη Νάπολι, ναι. Τσακώθηκα επειδή είχα επισκεφθεί το Βατικανό και είδα τα ταβάνια από χρυσό και μετά άκουσα τον Πάπα να μου λέει ότι η εκκλησία ανησυχεί για τα φτωχά παιδιά. Ε, τότε πουλήστε τα χρυσά ταβάνια π… γιοι»!
Παθιασμένος αντιιμπεριαλιστής
Ο Μαραντόνα είχε έντονα αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα και καταφέρθηκε ουκ ολίγες φορές εναντίον των ΗΠΑ. Ήταν φιλειρηνιστής και όποτε οι ΗΠΑ υποκινούσαν ή ξεκινούσαν ένα πόλεμο, ο Μαραντόνα αντιδρούσε ενώ συμμετείχε σε διαδηλώσεις που διοργάνωνε το παγκόσμιο αντιπολεμικό κίνημα.
Μεταξύ άλλων είχε δηλώσει:
«Νομίζω ότι ο Μπους είναι δολοφόνος. Θα ηγηθώ του κινήματος εναντίον του ώστε να μην πατήσει το πόδι του σε αργεντίνικο έδαφος».
«Σιχαίνομαι οτιδήποτε προέρχεται από τις ΗΠΑ. Το σιχαίνομαι με όλες μου τις δυνάμεις».
Για την απαγόρευση εισόδου του στην Ιαπωνία είχε πει με στόμφο:
«Η Ιαπωνία δεν μου επιτρέπει την είσοδο στη χώρα επειδή κάποτε έπαιρνα ναρκωτικά. Την επιτρέπουν όμως στους Αμερικάνους που τους έριξαν δύο ατομικές βόμβες».
Η φιλία με τον Φιντέλ Κάστρο
Λίγα ήταν τα ινδάλματα του Μαραντόνα. Ένα από αυτά ήταν ο ηγέτης της κουβανικής επανάστασης Φιντέλ Κάστρο, με τον οποίο τους συνέδεε μια μεγάλη φιλία από το 1987. Τραγική σύμπτωση είναι πως και οι δύο πέθαναν την ίδια ημέρα, 25 Νοεμβρίου, με τέσσερα χρόνια διαφορά.
Όταν ο Ντιεγκίτο έμαθε την είδηση του θανάτου του Κάστρο το 2016, ενώ παρακολουθούσε τον τελικό τένις του Davis Cup στο Ζάγκρεμπ, κατέρρευσε. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, η είδηση του θανάτου τον χτύπησε κατάστηθα σαν μπάλα του τένις, που σέρβιρε ο αργεντινός τενίστας, Χουάν Μαρτίν ντελ Πότρο… «Άρχισα να κλαίω ανεξέλεγκτα», είπε ο Μαραντόνα στο περιθώριο του τουρνουά. «Μετά (τον θάνατο) του πατέρα μου, αυτή είναι η μεγαλύτερη θλίψη που έχω βιώσει».
…«Μου άνοιξε τις πόρτες της Κούβας όταν οι κλινικές στην Αργεντινή μου τις έκλειναν κατάμουτρα διότι δεν ήθελαν να κατηγορηθούν για τον θάνατο του Μαραντόνα», είπε ο Ντιεγκίτο περιγράφοντας την περίοδο που αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα λόγω της χρήσης ναρκωτικών. Εκείνη την περίοδο ο ηγέτης της Κούβας τηλεφωνούσε κάθε μέρα νωρίς το πρωί στον Μαραντόνα για να συζητήσουν για ποδόσφαιρο και πολιτική. Ο Φιντέλ Κάστρο δεν έπαψε ποτέ να τον ενθαρρύνει να αναρρώσει πλήρως και για πολλούς είναι ο άνθρωπος που έσωσε τον Μαραντόνα από το βούρκο των ναρκωτικών.
«Μου έλεγε πως μπορούσα να τα καταφέρω. Και τα κατάφερα. Κι είμαι εδώ. Και μιλάω γι’ αυτόν», είπε ο Μαραντόνα με τρεμάμενη φωνή.
Το «χέρι του θεού» και το «γκολ του αιώνα»
Μια από τις μεγάλες ποδοσφαιρικές στιγμές του Μαραντόνα, ίσως η μεγαλύτερη, είναι η παράσταση που έδωσε στο Μουντιάλ του 1986 οδηγώντας την Αργεντινή στην κατάκτηση του τροπαίου και τον ίδιο στην παγκόσμια αναγνώριση. Λίγοι βέβαια θυμούνται τον τελικό ή τον ημιτελικό αυτού του Παγκοσμίου Κυπέλλου αφού το μεγάλο παιχνίδι έγινε στον προημιτελικό μεταξύ Αγγλίας-Αργεντινής ή καλύτερα μεταξύ Αγγλίας και Μαραντόνα! Σε ένα “one man show”, ο μάγος της μπάλας έβαλε δυο τέρματα που κυριολεκτικά βρίσκονται γραμμένα στην ιστορία του ποδοσφαίρου.
Το πρώτο τέρμα του Ντιεγκίτο έμεινε στην ιστορία ως το «χέρι του Θεού».
«Πώς μπήκε το γκολ; Λίγο με το κεφάλι μου και λίγο με το χέρι του Θεού», δήλωσε ο Μαραντόνα αφού σκόραρε με το χέρι. Αποκάλυψε μετά από 33 χρόνια τι ακριβώς είχε συμβεί. Σε ντοκιμαντέρ με θέμα της ζωή του τόνισε ότι εξ αρχής είχε καταλάβει ότι είχε σκοράρει με το χέρι και πως αυτό το γκολ ήταν μια μικρή εκδίκηση για την ήττα της Αργεντινής στον πόλεμο με τους Άγγλους στα νησιά Φόκλαντ:
«Είχα καταλάβει ότι έβαλα γκολ με το χέρι. Έγιναν όλα τόσο γρήγορα που και ο επόπτης δεν είδε ότι τέντωσα το χέρι μου. Κοίταξα τον διαιτητή, με κοίταξε κι αυτός και είπε “γκολ”. Ήταν ωραίο το συναίσθημα και αυτή η νίκη πήρε χαρακτήρα μιας… μικρής εκδίκησης για την ήττα μας στον πόλεμο των Φόκλαντ. Δεν ξέραμε τι ακριβώς έκανε ο στρατός μας, αλλά μας έλεγαν ότι όλα πήγαιναν καλά. Βέβαια, αυτό δεν ίσχυε, γιατί οι Άγγλοι είχαν φτάσει να μας κερδίζουν… 20-0 σ’ εκείνον τον πόλεμο…»
Λανθασμένα όμως ο κόσμος εστιάζει μόνο στο «χέρι του θεού» αφού στο συγκεκριμένο παιχνίδι ο αφηνιασμένος Μαραντόνα πέτυχε τέσσερα λεπτά αργότερα και το ονομαζόμενο «γκολ του αιώνα» το οποίο ακόμα και σήμερα θεωρείται από την πλειοψηφία των απανταχού ποδοσφαιρόφιλων ως το κορυφαίο τέρμα όλων των εποχών. Ο μικροκαμωμένος Ντιέγκο πήρε τη μπάλα πίσω από το κέντρο του γηπέδου και με ένα καταπληκτικό σλάλομ πέρασε έξι παίχτες (μεταξύ αυτών και ο τερματοφύλακας) της σκληροτράχηλης Εθνικής Αγγλίας και έγραψε το 2-0. Οι παίχτες της Αγγλίας, οι συμπαίκτες του Μαραντόνα και οι εκατομμύρια άνθρωποι που παρακολουθούσαν το παιχνίδι, έμειναν με το στόμα ανοικτό αφού δεν ξανάδαν τέτοιο πράμα και πολύ πιθανόν να μην ξαναδεί κανείς!
Πελέ ή Μαραντόνα;
Πριν την εμφάνιση του Μαραντόνα στα γήπεδα δεν υπήρχε καμία αμφισβήτηση για το ποιος ήταν ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών. Ο βραζιλιανός μύθος της στρογγυλής θεάς Πελέ είχε κρεμάσει τα παπούτσια λίγα χρόνια πριν την εμφάνιση του Μαραντόνα και επαναπαυόταν στις δάφνες του αφού φυσιολογικά δεν πίστευε ούτε ο ίδιος πως θα εμφανιστεί κάποια μέρα άλλος παίχτης που θα διεκδικούσε τον τίτλο του καλύτερου ποδοσφαιριστή στον κόσμο. Και όμως, από τότε που πάτησε χορτάρι ο Ντιεγκίτο διαιωνίζεται μια διελκυστίνδα μεταξύ των φιλάθλων για το ποιος είναι ο καλύτερος, ο Μαραντόνα ή ο Πελέ. Αυτή η διαμάχη δεν άφησε αδιάφορους τους δυο θρύλους και από τότε ξέσπασε ένας ψυχρός πόλεμος μεταξύ τους με δηλώσεις και αντιδηλώσεις.
Το ποιος ήταν καλύτερος είναι υποκειμενικό θέμα και δεν θα πάρουμε θέση αλλά αδιαμφησβήτητα την κορυφαία ατάκα την είπε ο Μαραντόνα: «Ο Πελέ λέει ότι όταν έπαιζε μπάλα ήταν απεσταλμένος του Θεού, αλλά δεν θυμάμαι να έστειλα κανέναν»! Πάντοτε όμως υπήρχε σεβασμός μεταξύ τους και κατά καιρούς υπήρξαν εκατέρωθεν εγκωμιαστικά σχόλια. Ο 80χρονος Πελέ εξέφρασε θλίψη για τον αδόκητο θάνατο του Μαραντόνα λέγοντας ότι «σίγουρα μια μέρα θα κλωτσήσουμε μαζί μια μπάλα στον ουρανό»…
