Η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης αποτελεί απατηλό όνειρο για τα νεαρά ζευγάρια ενώ τα ενοίκια έχουν φτάσει στα ύψη σε όλες τις πόλεις. Για το στεγαστικό αλλά και τα εργασιακά προβλήματα που απασχολούν τους νέους μιλά στο ΕΒ ο ΓΓ της ΕΔΟΝ Σεβήρος Κούλας. Τονίζει πως το γεγονός ότι, τα νεαρά ζευγάρια ή και μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι, αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες του έχει τις ρίζες του στην αδυναμία του υπάρχοντος συστήματος να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνες που να καλύψει αυτές τις ανάγκες. Σημειώνει ότι η ταξική οικονομική φιλοσοφία της κυβέρνησης ευνοεί τους μεγαλοντιβέλοπερς αντί τις ανάγκες των νέων, την ίδια ώρα που κομματιάζει το κοινωνικό κράτος ενώ παράλληλα καταθέτει τις προτάσεις της ΕΔΟΝ για το στεγαστικό καθώς και τους νεαρούς γονείς που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές ανάγκες.
Συνέντευξη στον Σπύρο Σωτηρίου
Η ιδιόκτητη στέγη για ένα νέο ζευγάρι εργαζομένων αποτελεί σήμερα ένα άπιαστο όνειρο. Που οφείλεται αυτό;
Στην δική μας αντίληψη το γεγονός ότι, τα νεαρά ζευγάρια ή ακόμα και γενικότερα και μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι, αδυνατούν να καλύψουν τις σύγχρονες σημερινές τους ανάγκες έχει τις ρίζες του στην αδυναμία του υπάρχοντος συστήματος να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνες που να καλύψει αυτές τις ανάγκες. Από εκεί και πέρα ως ΕΔΟΝ αλλά και ως Αριστερά στην Κύπρο, ποτέ δεν παραμέναμε «στάσιμοι» σε αυτό το δεδομένο. Επιδιώκαμε με αγώνες και συγκεκριμένες θέσεις, να καλυτερεύσουμε τις συνθήκες ζωής και διαβίωσης, σήμερα μέσα από αυτό το σύστημα, για τους νέους ανθρώπους, για το λαό συνολικά. Βασικά προβλήματα; Σήμερα η δανειοδότηση είναι σχεδόν ανέφικτη για την πλειοψηφία των νέων, τα στεγαστικά προγράμματα που υπάρχουν από αυτή την κυβέρνηση είναι ανεπαρκή, ενώ ταυτόχρονα η ταξική της οικονομική φιλοσοφία ευνοεί τους μεγαλοντιβέλοπερς αντί τις ανάγκες των νέων, την ίδια ώρα που κομματιάζει το κοινωνικό κράτος.
Παράλληλα έχουν αυξηθεί και τα ενοίκια.
Τα ενοίκια έχουν αυξηθεί πλέον σχεδόν σε ολόκληρη την Κύπρο και όχι μόνο στη Λεμεσό, όπου πρωτοεμφανίστηκε το φαινόμενο πριν μερικά χρόνια. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή την υπερεκμετάλλευση που παρατηρείται, έχει παίξει το πάρτι των διαβατηρίων και των πύργων, που έχουν ξεφυτρώσει σε κάθε γωνία των πόλεων τα τελευταία χρόνια. Θεωρώ ότι, τα πως και τα γιατί, σχετικά με αυτή την οικονομική πολιτική της αρπακτής είναι πλέον γνωστά στον κόσμο, όπως γνωστή είναι και η πρωτοφανής σύγκρουση συμφέροντος και εμπλοκή του ΠτΔ, των νυν και πρώην Υπουργών του αλλά και του στενού ταξικού πολιτικο-οικονομικού του περίγυρου.
Σχολιάζοντας το 2019 την αύξηση των ενοικίων, συγκεκριμένα στη Λεμεσό, ο τέως Υπουργός Οικονομικών και νυν Αν. πρόεδρος του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης είχε δηλώσει ότι «η άνοδος των ενοικίων στη Λεμεσό έχει να κάνει κυρίως με τη νοοτροπία των νέων ζευγαριών που πλέον προτιμούν να ενοικιάζουν παρά να αγοράζουν». Ισχύει αυτό ή είναι εκτός πραγματικότητας;
Νομίζω ότι η συγκεκριμένη δήλωση του Αναπληρωτή Προέδρου του ΔΗΣΥ είναι μια πανηγυρική επιβεβαίωση της εξής διαπίστωσης: Οι νοοτροπίες, οι αντιλήψεις και η πολιτική φιλοσοφία της δεξιάς -κόμματος και κυβέρνησης- δεν έχουν καμία σχέση με το τι ζει και τι βιώνει ο εργαζόμενος λαός και η νεολαία. Γιατί, μόνο αν βρεθείς εγκλωβισμένος μεταξύ της αδυναμίας δανειοδότησης από την τράπεζα, από την μια και την αδυναμία έστω τυπικής αποταμίευσης από τον μισθό σου για να υπάρχει έστω προοπτική στην απόκτηση στέγης από την άλλη, μπορείς να αντιληφθείς ότι δεν είναι επιλογή αλλά ανάγκη να μένεις στο ενοίκιο μέχρι τα 35 και τα 40 σου. Σε κάθε περίπτωση, την καθημερινότητα της ηγεσίας του ΔΗΣΥ και της κυβέρνησης την χωρίζει ταξικό χάος με την καθημερινότητα, τις ανάγκες και τα προβλήματα του απλού ανθρώπου.
Τι εισηγείται η ΕΔΟΝ για επίλυση του στεγαστικού προβλήματος;
Ως ΕΔΟΝ έχουμε μια σειρά από θέσεις σχετικά με το στεγαστικό πρόβλημα. Αναφέρω ενδεικτικά τα εξής:
• Ίδρυση Κεντρικού Στεγαστικού Φορέα, ο οποίος θα παρακολουθεί, θα επεξεργάζεται και θα εφαρμόζει μια μακροπρόθεσμη ολοκληρωμένη κρατική στεγαστική πολιτική.
- Να δοθεί έμφαση σε προγράμματα ανέγερσης κατοικιών από το κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση, οι οποίες να παραχωρούνται με χαμηλό ενοίκιο ή με ενοικιαγορά στη βάση κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων.
- Εισαγωγή σχεδίου επιδότησης ενοικίων με βάση κοινωνικοοικονομικά κριτήρια και βελτίωση των υφιστάμενων σχεδίων επιδότησης ενοικίων για πρόσφυγες.
- Ουσιαστική βελτίωση των σχεδίων και κινήτρων σε οικογένειες που επιθυμούν να αξιοποιήσουν κατοικία ή να ανεγείρουν κατοικία για μόνιμη εγκατάσταση στην ύπαιθρο.
• Φορολογικές ελαφρύνσεις στην αγορά-ανέγερση 1ης κατοικίας για τα νεαρά ζευγάρια.
• Επέκταση του διαχωρισμού χαλίτικης γης και παραχώρηση των οικοπέδων σε νεαρά ζευγάρια που έχουν πραγματική ανάγκη σε τιμή κόστους. Εκεί όπου απαιτείται, να απαλλοτριωθεί εκκλησιαστική και άλλη διαθέσιμη γη γι’ αυτό το σκοπό.
Το στεγαστικό διασυνδέεται αναπόφευκτα και με τα εργασιακά προβλήματα των νέων εργαζομένων. Ποια είναι τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τους νέους στα εργασιακά;
Τα εργασιακά και το στεγαστικό πράγματι είναι τα βασικότερα προβλήματα των νέων σήμερα. Ταυτόχρονα είναι και ζητήματα αλληλένδετα, αφού τα βιοτικό επίπεδο, το ύψος των μισθών, η σταθερή και μόνιμη εργασία (ή η απουσία τέτοιας), παίζουν καθοριστικό ρόλο στην δυνατότητα ή μη, απόκτησης στέγης. Στα εργασιακά λοιπόν η απουσία θεσμοθετημένου κατώτατου μισθού, βασικών ωφελημάτων, τα ακανόνιστα ωράρια αλλά και γενικότερα η απορρύθμιση των όρων εργασίας είναι το πρωτεύον ζήτημα σήμερα για τους πλείστους νέους. Αν συνυπολογίσουμε την υποχώρηση της δύναμης των εργαζομένων έναντι της εργοδοσίας και την αύξηση της εκμετάλλευσης από αυτήν, μέσα στις τελευταίες δύο δεκαετίες, η νομοθετική υπεράσπιση των βασικών όρων απασχόλησης αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Την ίδια στιγμή ως ΕΔΟΝ πεισματικά επαναλαμβάνουμε ότι στον αγώνα για καλυτέρευση των όρων εργοδότησης, αυτού που λέμε εργασιακά ζητήματα δηλαδή, η μάχη εντός κοινοβουλίου είναι μόνο η μια πτυχή. Η άλλη σημαντικότατη πτυχή, βρίσκεται στη μάχη μέσα στον χώρο δουλειάς, βρίσκεται στην ανάγκη οργάνωσης των εργαζομένων. Σε αυτή τη μάχη όμως, ο κάθε εργαζόμενος μόνος του, είναι αποδυναμωμένος. Μόνο με την οργάνωση στον χώρο εργασίας του ο καθένας, μπορεί να πολλαπλασιάσει τη δύναμη του. Με την οργανωμένη πάλη και τη συλλογική διαπραγμάτευση, οι εργαζόμενοι μπορούν να διασφαλίσουν τα συμφέροντα τους και για αυτό απευθύνουμε, άλλη μια φορά, κάλεσμα συστράτευσης με την ΕΔΟΝ και την ΠΕΟ με στόχο την συσπείρωση και οργάνωση των νέων εργαζομένων στη δράση για διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.
Το στεγαστικό σε συνδυασμό με τα εργασιακά έχουν αντίκτυπο και στο δημογραφικό πρόβλημα. Πόσο εφικτό είναι σήμερα να μεγαλώνει παιδί ένα ζευγάρι εργαζομένων;
Το στεγαστικό, τα εργασιακά και εγώ να προσθέσω και η απουσία κράτους πρόνοιας που να ασχολείται με τις ανάγκες των νέων γονιών, είναι ένα τρίπτυχο εφιάλτης για τους εργαζόμενους. Μέσα από αυτό το πλαίσιο είναι όντως πολύ δύσκολο, ένας συνεχής και άνισος αγώνας δρόμου θα λέγαμε, για τους νέους ανθρώπους να μεγαλώνουν ένα παιδί. Άρα αφενός χρειάζεται να ενισχυθούν οι μισθοί και τα εργασιακά ζητήματα όπως προείπαμε, για να μπορούν από καλύτερη αφετηρία να εισέλθουν σε αυτόν τον «αγώνα», αλλά αφετέρου και πάλι ως ΕΔΟΝ έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις, πέραν αυτής της γενικής αρχής. Ενδεικτικά:
- Χρειάζεται επανεξέταση και διαμόρφωση των επιδομάτων τέκνου και μονογονιών σύμφωνα με τις σημερινές ανάγκες των οικογενειών
- Επέκταση της πληρωμένης γονικής άδειας στον πατέρα ή τη μητέρα κατ’ επιλογή του ζευγαριού
- Αναγνώριση των τρίτεκνων οικογενειών ως πολύτεκνων και στήριξη τους
- Επιδότηση του κόστους φροντίδας βάσει κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων, οικογενειών με βρέφη και παιδιά σε δομές φροντίδας.
