Στον πυθμένα η γονιμότητα στη χώρα μας σύμφωνα με συγκριτικά στατιστικά στοιχεία
Τα στοιχεία για την υπογεννητικότητα στην Κύπρο είναι τραγικά.
Η χώρα μας κατέγραψε το 2017 αρνητική παγκόσμια πρωτιά, με γέννηση κατά μέσο όρο μόνο ενός παιδιού από κάθε γυναίκα (συγκριτικά στην Ελλάδα ο συντελεστής γεννητικότητας ήταν 1,4 παιδιά ανά γυναίκα). Αυτό το στοιχείο καταγράφεται στη μεγάλη διεθνή επιστημονική μελέτη «Global Burden Disease», που κάθε χρόνο αξιολογεί την κατάσταση της υγείας στον κόσμο και η οποία παρουσιάστηκε πριν μερικούς μήνες.
Παρόμοια είναι και τα στοιχεία της Eurostat για το 2018 τα οποία κατατάσσουν την Κύπρο στον πυθμένα σε ποσοστά γονιμότητας στην ΕΕ.
Σύμφωνα δε με τα επίσημα στοιχεία του κράτους, σε μόλις τέσσερα χρόνια σημειώθηκε μείωση στις γεννήσεις κατά 7% ενώ από το 2012 και εντεύθεν οι Κύπριοι έπεσαν κάτω από το φράγμα των 10.000 γεννήσεων ετησίως.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, το 2012 οι γεννήσεις παιδιών των οποίων η μητέρα είναι κάτοικος Κύπρου ανέρχονταν στις 10.161, ενώ από τον επόμενο χρόνο μειώθηκαν κατά πολύ.
Σύμφωνα με τον αναλυτικό πίνακα της Στατιστικής Υπηρεσίας που απέστειλε ο Υπουργός Οικονομικών στη Βουλή τον περασμένο Απρίλιο ως απάντηση σε κοινοβουλευτική ερώτηση, το 2013 οι γεννήσεις μειώθηκαν σε 9.341, ενώ η μείωση συνεχίστηκε και για τα επόμενα δύο χρόνια. Συγκεκριμένα, το 2014 οι γεννήσεις ήταν 9.258 και το 2015 ήταν 9.170, δηλαδή περίπου 1.000 γεννήσεις λιγότερες από το 2012.
Συμπερασματικά φαίνεται ότι η εμβάθυνση της οικονομικής κρίσης από το 2013 και εντεύθεν ενίσχυσε την υπογεννητικότητα. Ελαφριά αύξηση είχαμε το 2016 με 9.455 γεννήσεις ενώ το 2017 (σύμφωνα με τα στοιχεία παγκόσμιας έρευνας τα οποία αναφέρονται στην αρχή) καταγράψαμε ως Κύπρος αρνητική παγκόσμια πρωτιά.
Επιδείνωση του προβλήματος
Δυστυχώς το πρόβλημα φαίνεται να επιδεινώνεται και η Πολιτεία δεν πράττει τίποτα επί τούτου.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τις επιστημονικές έρευνες, για να υπάρξει σταθεροποίηση του πληθυσμού χρειάζεται δείκτης γονιμότητας περίπου 2,3 παιδιών ανά γυναίκα, τη στιγμή που στην Κύπρο έχουμε μόλις ένα παιδί ανά γυναίκα.
Επιπρόσθετα, η ευρωπαϊκή μελέτη του «Ινστιτούτου του Βερολίνου» για το 2011-2016 εκτιμά ότι ο πληθυσμός της Κύπρου, από περίπου 0,85 εκατομμύριο το 2016 θα αυξηθεί ελάχιστα, στο 0,9 εκατομμύριο το 2030 και σχεδόν στο ένα εκατομμύριο το 2050, αλλά αυτό θα οφείλεται στη μετανάστευση και στο ότι κάθε χρόνο περισσότεροι άνθρωποι γεννιούνται απ’ ό,τι πεθαίνουν. Με απλά λόγια η πολύ αργή αύξηση του πληθυσμού δεν θα οφείλεται στις γεννήσεις αλλά σε άλλους παράγοντες. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, εκτιμάται ότι έως τα μέσα της δεκαετίας του 2030, στην Κύπρο ο αριθμός των θανάτων πιθανό να ξεπερνά πλέον τον αριθμό των γεννήσεων.
Σύμφωνα λοιπόν με τα πιο πάνω αδιαμφισβήτητα στοιχεία, στη χώρα μας υπάρχει τεράστιο πρόβλημα υπογεννητικότητας το οποίο οφείλεται κυρίως σε κοινωνικοοικονομικούς λόγους.
Η οικονομική κρίση και η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους από το 2013 και εντεύθεν οδήγησαν τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα του λαού σε δύσκολες καταστάσεις. Οι περισσότερες οικογένειες δυσκολεύονται να επιβιώσουν λόγω της ανεργίας, των χαμηλών μισθών και της ακρίβειας ενώ την ίδια στιγμή περιορίστηκε στο ελάχιστο η κρατική στήριξη.
Το εθνικό σχέδιο δράσης παραμένει το ίδιο από το 2009!
Το θέμα της υπογεννητικότητας συζητήθηκε την περασμένη βδομάδα στη Βουλή επιβεβαιώνοντας παράλληλα τα στοιχεία και το γεγονός ότι το πρόβλημα έχει καταστεί μάστιγα για τη χώρα μας.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που κατατέθηκαν ενώπιον της Βουλής για τις γεννήσεις, το ποσοστό των παιδιών κάτω των 15 χρόνων και το ποσοστό των ηλικιωμένων καταδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος.
Το θέμα συζητήθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και συγκεκριμένα σε υποεπιτροπή για τη μελέτη του δημογραφικού προβλήματος και των τρόπων αντιμετώπισής του. Η Yποεπιτροπή ενημερώθηκε και για τη λειτουργία του Εθνικού Φορέα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής.
Η πρόεδρος της Υποεπιτροπής Σκεύη Κουκουμά ανέφερε ότι από την ενημέρωση και τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας, προκύπτουν προβληματισμοί και ανησυχίες για την δημογραφική και οικογενειακή πολιτική του κράτους.
Με βάση τα στοιχεία, ο πληθυσμός στις περιοχές που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία ανέρχεται στις 875,900 κατοίκους τα τέλη του 2018 με αύξηση 1,4% σε σχέση με το 2017. Όμως τα άτομα κάτω των 15 χρόνων ανέρχονται στο 16,1 % και τα άτομα άνω των 65 σε 22,3%, σε σύγκριση με 11,3% το 2000. Δηλαδή, καταγράφεται μια σταδιακή αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων και μείωση του ποσοστού των παιδιών.
Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία στα οποία έκανε αναφορά η Σκ. Κουκουμά στο τέλος της συνεδρίασης, τα άτομα ηλικίας από 45-64 χρόνων παρουσιάζουν αύξηση 24,1% από 21,7% το 2000.
Όπως είπε η Σκ. Κουκουμά τα στοιχεία αυτά θα έπρεπε να μελετώνται από το κράτος γιατί κρούουν το κώδωνα του κινδύνου και είναι άκρως ανησυχητικά. Ανέφερε ότι με βάση την ενημέρωση της Βουλής, διαφαίνεται ότι το εθνικό σχέδιο δράσης παραμένει από το 2009 το ίδιο ενώ τέτοια σχέδια θα έπρεπε να έχουν μακροπρόθεσμο στόχο και ορίζοντα. Ανέφερε επίσης ότι πολλές δράσεις που έπρεπε να γίνουν δεν έγιναν, για άλλες γίνεται ακόμη μελέτη εφαρμογής ενώ δεν υπάρχει ούτε προϋπολογισμός για κάποιες δράσεις.
Εφιάλτης το δημογραφικό
Το δημογραφικό είναι ένας εφιάλτης εντός των πυλών δήλωσε μετά τη συνεδρίαση ο Ντίνος Ολύμπιος, πρόεδρος της οργάνωσης πολυτέκνων, ο οποίος προειδοποίησε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα. Εξέφρασε επίσης το παράπονό του γιατί, όπως είπε, κάθε χρόνο επαναλαμβάνονται τα ίδια και τα ίδια, χωρίς ουσιαστική αντιμετώπιση και μέτρα. Ανέφερε ότι οι γεννήσεις είναι επένδυση για τον τόπο μας και θα έπρεπε το κράτος να σταθεί δίπλα τους και να δώσει κίνητρα για αύξηση των γεννήσεων.
Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι το 1990 η οργάνωση έστειλε στο στρατό 2,000 εθνοφρουρούς, το 2016 1,200 και το 2019 μόνο 900.
ΠΟΠΟ: «Οι νέοι δυσκολεύονται να προχωρήσουν στη δημιουργία οικογένειας»
Για το θέμα της υπογεννητικότητας είχε εκδώσει πριν μερικούς μήνες ανακοίνωση και η Παγκύπρια Οργάνωση Πενταμελών Οικογενειών (ΠΟΠΟ). Παραθέτοντας τα τραγικά στοιχεία για την υπογεννητικότητα στην Κύπρο, η ΠΟΠΟ τόνισε μεταξύ άλλων πως «μέσα στις σημερινές συνθήκες της ανεργίας, τις υποαπασχόλησης των χαμηλών μισθών, της ακρίβειας και της έλλειψης κράτους πρόνοιας οι νέοι δυσκολεύονται να προχωρήσουν στη δημιουργία οικογένειας. Κι αν αποφασίσουν περιορίζονται στο ένα παιδί και πιο δύσκολα για δύο. Το τρίτο παιδί δυστυχώς είναι παράτολμο εγχείρημα κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες. Είναι γι’ αυτό που η υπογεννητικότητα πήρε αυτές τις διαστάσεις στη χώρα μας, με όλα τα αρνητικά συνεπακόλουθα στην οικονομία του τόπου αλλά και πιθανό και στη λύση του κυπριακού.»
Η ΠΟΠΟ πραγματοποίησε πρόσφατα και διημερίδα με βασικό θέμα το δημογραφικό και στην οποία συμμετείχαν ακαδημαϊκοί από την Κύπρο και την Ελλάδα καθώς και η αντίστοιχη οργάνωση της Ελλάδας.
