Στις 3 Ιουλίου 2020 η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε το Νόμο για τη σύσταση Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων στο ΥΕΠΚΑ. Με το Νόμο αυτό οι εξουσίες επιθεωρήσεων για τις εργατικές νομοθεσίες οι οποίες μέχρι σήμερα ήταν διαμοιρασμένες σε διάφορα τμήματα του Υπουργείου Εργασίας τίθενται κάτω από μια κοινή δομή. Αυτό θα βοηθήσει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των επιθεωρήσεων.
Σημαντικό στοιχείο που προβλέπεται στη νέα νομοθεσία είναι η δυνατότητα που έχουν οι επιθεωρητές να επιβάλλουν διοικητικά πρόστιμα όταν διαπιστώνουν παράβαση προνοιών των εργατικών νομοθεσιών.
Οι βασικές πρόνοιες του νόμου:
Δημιουργείται στη διοίκηση του ΥΕΠΚΑ η Υπηρεσία Επιθεωρήσεων. Βασικός στόχος της Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων είναι ο έλεγχος και η εφαρμογή των εργατικών νομοθεσιών που είναι κάτω από την αρμοδιότητα του Υπ. Εργασίας.
Συγκεκριμένα η Υπηρεσία Επιθεωρήσεων αποκτά την αρμοδιότητα να ελέγχει και να επιθεωρεί για τους ακόλουθους νόμους:
- Ο Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμος
- Ο Περί Ετησίων Αδειών μετ’ απολαβών Νόμος
- Ο Περί της Ίδρυσης, των Δραστηριοτήτων και της Εποπτείας των Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών Νόμος, καθόσον αφορά την καταβολή των εισφορών στα ταμεία αυτά.
- Ο Περί Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Νόμος καθόσον αφορά την είσπραξη από τον Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων του καταβλητέου από τους εργοδότες τέλους δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 20 του εν λόγω νόμου.
- Ο Περί Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής Νόμος, καθόσον αφορά την είσπραξη από τον Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων της εισφοράς που καταβάλλεται από τους εργοδότες δυνάμει των διατάξεων του εν λόγω νόμου.
- Οποιοσδήποτε άλλος νόμος προβλέπει για την είσπραξη τέλους ή εισφοράς από τον Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
- Ο Περί της Απόσπασης Εργαζομένων στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών και για συναφή θέματα νόμος.
- Ο Περί Ίσης Μεταχείρισης στην Απασχόλησης και την Εργασία Νόμος.
- Ο Περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμος
- Ο Περί Προστασίας της Μητρότητας νόμος.
- Ο Περί της Προστασίας της Πατρότητας νόμος.
- Ο Περί της Εργασίας μέσω Επιχείρησης Προσωρινής Απασχόλησης Νόμος.
- Ο Περί Ιδιωτικών Γραφείων Εξεύρεσης Εργασίας νόμος.
- Ο Περί Προστασίας των Νέων κατά την Απασχόληση νόμος.
- Ο Περί Γονικής Άδειας και Άδειας για λόγους ανωτέρας βίας νόμος.
- Ο Περί Ενημέρωσης του εργοδοτουμένου από τον εργοδότη για τους όρους που διέπουν τη σύμβαση ή τη σχέση εργασίας νόμος.
- Ο Περί Εργοδοτουμένων με Εργασία Ορισμένου Χρόνου (απαγόρευση δυσμενούς μεταχείρισης) νόμος.
- Ο Περί Εργοδοτουμένων με μερική απασχόληση (απαγόρευση δυσμενούς μεταχείρισης) νόμος.
- Ο Περί Εργοδοτουμένων εις Κέντρα Αναψυχής (όροι υπηρεσίας) νόμος.
- Οι Περί Εργοδοτουμένων εις Ξενοδοχεία (όροι υπηρεσίας) κανονισμοί.
- Ο Περί Ίσης Αμοιβής μεταξύ Ανδρών και Γυναικών για την ίδια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας νόμος.
- Ο Περί Κατώτατου Ορίου Μισθών νόμος.
- Ο Περί της Οργάνωσης του Χρόνου Εργασίας νόμος
- Ο Περί Προστασίας των Μισθών νόμος.
- Ο Περί της Ρύθμισης της Λειτουργίας Καταστημάτων και Όρων Απασχόλησης των Υπαλλήλων τους νόμος.
- Ο Περί Ωρών Απασχόλησης νόμος.
- Ο Περί της Οργάνωσης του Χρόνου Εργασίας των Εκτελούντων Κινητές Δραστηριότητες Οδικών Μεταφορών νόμος.
- Ο Περί της Διευκόλυνσης της Άσκησης των Δικαιωμάτων των Εργαζομένων στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας νόμος.
- Ο Περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα Περί Κοινωνικών Παροχών Νόμος, για την εφαρμογή του οποίου αρμόδια είναι η Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας του Υπουργείου.
- Ο Περί Εργοδοτουμένων στην Οικοδομική Βιομηχανία (Βασικοί όροι υπηρεσίας) Νόμος του 2020.
Καθήκοντα και αρμοδιότητες των επιθεωρητών και βοηθών επιθεωρητών:
- Διεξάγει συστηματικές και στοχευμένες επιθεωρήσεις, ελέγχους και έρευνες.
- Εξετάζει παράπονα που υποβάλλονται ή παραπέμπονται.
- Εξετάζει καταγγελίες που υποβάλλονται ή παραπέμπονται σε αυτόν και πληροφορίες που περιέρχονται σ’ αυτόν σχετικά με παραβάσεις των διατάξεων των νόμων.
- Εκπαιδεύει εργοδότες και εργαζόμενους αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων των νόμων.
- Παρέχει πληροφορίες και συμβουλές προς τους εργοδότες και τους εργαζόμενους σχετικά με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τήρησης των διατάξεων των νόμων.
Με βάση τον νόμο έχει την εξουσία να εισέρχεται χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση σε οποιονδήποτε χώρο εργασίας εκτός από τα οικιακά υποστατικά. Η είσοδος σε οικιακά υποστατικά μπορεί να γίνει μετά από την εξασφάλιση της ρητής συγκατάθεσης του ενοίκου ή του ιδιοκτήτη του σπιτιού. Εάν αυτό δεν καταστεί εφικτό τότε ο επιθεωρητής μπορεί να εισέλθει σε οικία εφόσον εξασφαλιστεί σχετικό διάταγμα δικαστηρίου.
- Κατά τη διάρκεια της κατά το εδάφιο 1 επίσκεψης του, ο επιθεωρητής ενημερώνει τον εργοδότη ή εκπρόσωπο του για την παρουσία του, εκτός εάν αποδεδειγμένα θεωρεί ότι αυτό θα επηρεάσει δυσμενώς την εκτέλεση των καθηκόντων του.
Διοικητικές κυρώσεις:
Εάν ο επιθεωρητής διαπιστώσει παραβάσεις προνοιών των νομοθεσιών για τις οποίες έχει εξουσίες να επιθεωρεί τότε επιβάλει διοικητικό πρόστιμο.
Δυο κατηγορίες διοικητικών προστίμων
Υπάρχουν δυο κατηγορίες διοικητικών προστίμων:
Διοικητικό πρόστιμο €500.
Το διοικητικό πρόστιμο των €500 για κάθε επηρεαζόμενο εργοδοτούμενο επιβάλλεται για τα πιο κάτω άρθρα των ακόλουθων νομοθεσιών:
- Άρθρα 4 και 4Α του Περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμου
- Άρθρα για απαγόρευση τερματισμού απασχόλησης.
- Άρθρα 5, 8 μέχρι 13 και 15 μέχρι 17 του Περί Προστασίας των Νέων κατά την απασχόληση Νόμου
- 5 – Απαγόρευση απασχόλησης
- 8 – ώρες απασχόλησης
- 9 – ημερήσια ανάπαυση
- 10 – εβδομαδιαία ανάπαυση
- 11 – απασχόληση τη νύχτα
- 12 – πλανόδιο εμπόριο
- 13 – Περιορισμός στην απασχόληση εφήβων τη νύχτα
- 15 – Χρονικά όρια απασχόλησης εφήβων.
- 16 – Υποχρέωση για ημερήσιο διάλειμμα.
- 17 – Ημερήσια ανάπαυση εφήβων.
- Άρθρο 17 του Περί Γονικής Άδειας και Άδειας για Λόγους Ανωτέρας Βίας Νόμου
- Απαγόρευση τερματισμού απασχόλησης.
- Άρθρο 13Δ του Περί Εργοδοτουμένων με Μερική Απασχόληση (Απαγόρευση Δυσμενούς Μεταχείρισης) Νόμου
- Καθήκοντα για παροχή πληροφοριών στους επιθεωρητές
- Άρθρο 5Α του Περί Εργοδοτουμένων εις Κέντρα Αναψυχής (Όροι Υπηρεσίας) Νόμου
- Παρεμπόδιση Επιθεώρησης
- Άρθρο 14 του Περί Ίσης Αμοιβής μεταξύ Ανδρών και Γυναικών για την Ίδια Εργασία ή για Εργασία Ίσης Αξίας Νόμου
- Καθήκοντα για παροχή πληροφοριών
- Άρθρα 8, 10 μέχρι 16 και 18 του Περί της Ρύθμισης της Λειτουργίας Καταστημάτων και των Όρων Απασχόλησης των Υπαλλήλων τους Νόμου
- 8 – Καθήκοντα για παροχή πληροφοριών
- 10 – ώρες ημερήσιας εργασίας
- 11 – εβδομαδιαίες ώρες εργασίας
- 12 – ημερήσια και εβδομαδιαία ανάπαυση
- 13 – Διάλειμμα
- 14 – Συνεχές ημερήσιο ωράριο εργασίας
- 15 – ελεύθερα πρωϊνά και απογεύματα
- 16 – Αργίες υπαλλήλων
- 18 – Αποζημίωση υπαλλήλων για υπερωρίες και αργίες
Διοικητικό πρόστιμο €250
Το διοικητικό πρόστιμο των €250 για κάθε επηρεαζόμενο εργοδοτούμενο επιβάλλεται για τα πιο κάτω άρθρα των ακόλουθων νομοθεσιών:
- Άρθρα 4 μέχρι 6 του Περί Ενημέρωσης του Εργοδοτουμένου από τον Εργοδότη για τους Όρους που διέπουν τη Σύμβαση ή τη Σχέση Εργασίας Νόμου
- 4 Υποχρέωση Ενημέρωσης
- 5 Τρόπος Ενημέρωσης
- 6 Χρόνος Ενημέρωσης
- Κανονισμός 7 των Περί Εργοδοτουμένων εις Ξενοδοχεία (Όροι Υπηρεσίας) Κανονισμών
- Ωράριο, υπερωρίες, υπερωριακή αμοιβή.
- Άρθρα 3 και 12 του Περί Κατώτατου Ορίου Μισθών Νόμου
- 3 – Ορισμός Κατώτατου Μισθού
- 12 – Τήρηση μητρώου μισθών.
- Άρθρα 3 μέχρι 12 του Περί Προστασίας των Μισθών Νόμου
- 3 – τρόπος πληρωμής μισθών
- 4 – πληρωμή μισθών σε είδος
- 5 – Αμεσότητα πληρωμής μισθού
- 6 – Ελευθερία διάθεσης μισθών
- 7 – Απαγόρευση εξάσκησης πίεσης για χρήση καταστήματος του εργοδότη.
- 8 – τρόπος και χρόνος πληρωμής των μισθών
- 9 – συχνότητα πληρωμής των μισθών
- 10 – αποκοπές από το μισθό.
- 11 – απαγόρευση εκχώρησης μισθού
- 12 – υποχρέωση τήρησης αρχείου και αποδεικτικών
- Άρθρο 4 του Περί Εργοδοτουμένου στην Οικοδομική Βιομηχανία Νόμου του 2020 – Βασικοί Όροι Υπηρεσίας
Το συνολικό ποσό προστίμου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις πέντε χιλιάδες ευρώ (€5000) σε κάθε περίπτωση ολοκλήρωσης της επιθεώρησης και έκδοσης πράξης επιβολής προστίμου, εκτός από τις περιπτώσεις επαναλαμβανόμενης παράβασης και σε αυτή την περίπτωση το συνολικό ποσό προστίμου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες ευρώ (€10000) σε κάθε περίπτωση ολοκλήρωσης της επιθεώρησης και έκδοσης πράξης επιβολής προστίμου.
Ο παραβάτης έχει προθεσμία 15 εργάσιμων ημερών κατά την οποία μπορεί να κάνει παραστάσεις οι οποίες να συνοδεύονται από αποδεικτικά στοιχεία για να αποδείξει ότι δεν έχει προβεί στην παράβαση για την οποία του έχει επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο. Σε περίπτωση που έχει παρέλθει η προθεσμία ή αν δεν έχει τέτοια αποδεικτικά στοιχεία τότε ο επιθεωρητής συντάσσει πράξη επιβολής προστίμου. Το πρόστιμο πρέπει να πληρωθεί εντός 30 ημερών από την επίδοση της πράξης επιβολής του. Σε περίπτωση που πληρωθεί εντός της προθεσμίας τότε το πρόστιμο μειώνεται κατά 30%. Εάν παρέλθει η προθεσμία και δεν πληρωθεί τότε αυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης. Η επιπρόσθετη αύξηση που επιβάλλεται δεν μπορεί να είναι περισσότερη από το διπλάσιο του διοικητικού προστίμου που επιβλήθηκε.
Ο εργοδότης έχει δικαίωμα να υποβάλει ένσταση εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα γνωστοποίησης της απόφασης σε επιτροπή ενστάσεων. Η υποβολή της ένστασης δεν αναστέλλει την ισχύ της απόφασης για επιβολή προστίμου.
Αδικήματα και ποινές:
Σε περίπτωση που οποιοσδήποτε από πρόθεση παρεμποδίζει τους επιθεωρητές στην άσκηση των καθηκόντων τους, ή απαντά ψευδώς σε οποιαδήποτε έρευνα ή παραλείπει να παρουσιάσει στοιχεία που του έχουν ζητηθεί ή παρεμποδίζει οποιοδήποτε άτομο, να παρουσιαστεί ενώπιον του επιθεωρητή για να δώσει πληροφόρηση, διαπράττει αδίκημα και αν καταδικαστεί υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι 2 έτη ή σε χρηματική ποινή €5500 ευρώ ή και στις δυο ποινές μαζί. Αν αυτά τα αδικήματα έγιναν από νομικό πρόσωπο ή οργανισμό με τη συνενοχή διευθυντή ή συμβούλου ή γραμματέα ή άλλου αξιωματούχου τότε σε περίπτωση καταδίκης η ποινή φυλάκισης είναι μέχρι 3 χρόνια και η χρηματική ποινή μέχρι €8500.
Τεχνική Επιτροπή
Με στόχο την καλύτερη εφαρμογή του νόμου συστήνεται τεχνική επιτροπή με συμβουλευτικό ρόλο την οποία αποτελούν ο Γενικός Διευθυντής ή εκπρόσωπος του ΥΕΠΚΑ, ένα μέλος από την ΟΕΒ, ένα μέλος από το ΚΕΒΕ και από ένα μέλος ΠΕΟ, ΣΕΚ, ΔΕΟΚ.
Υφιστάμενοι επιθεωρητές:
Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου οι λειτουργοί του ΥΕΠΚΑ οι οποίοι ήταν διορισμένοι ως επιθεωρητές με βάση άλλους νόμους θεωρείται ότι είναι επιθεωρητές με βάση τις διατάξεις του νέου νόμου. Ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ 5 μήνες μετά τη δημοσίευση του στην επίσημη εφημερίδα της δημοκρατίας. Στο διάστημα αυτό η Υπηρεσία Επιθεωρήσεων θα πρέπει να ετοιμάσει και να υλοποιήσει πρόγραμμα εκπαίδευσης των εργαζομένων και των εργοδοτών για τις πρόνοιες του νόμου.
