Την ανάγκη λήψης συγκεκριμένων αποφάσεων και μέτρων για να αλλάξουν προς το θετικότερο τα δεδομένα στον τομέα της Ασφάλειας και Υγείας στην εργασία, για να μην θρηνούμε θύματα και για να μην ερχόμαστε με εκ των υστέρων με αναλύσεις και εκθέσεις με το τι πήγε στραβά, ζήτησε η Γ.Γ. της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους σε ομιλία της στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Ομοσπονδία την Τετάρτη 26 Οκτωβρίου με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για την Ασφάλεια και Υγεία. Σύνθημα της εκδήλωσης διαμαρτυρίας που ξεκίνησε με συγκέντρωση στην πλατεία Ελευθερίας ήταν η απαίτηση να είναι «Οι ζωές των εργαζομένων πάνω από τα κέρδη».
Ακολούθως οι συμμετέχοντες πορεύτηκαν προς το Υπουργείο Εργασίας και ενέκριναν υπόμνημα το οποίο παρέδωσαν στον Υπουργό Κυριάκο Κούσιο ζητώντας τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων.
Γ.Γ. ΠΕΟ: Διεκδικούμε το δικαίωμα κάθε εργαζόμενου να επιστρέψει στο σπίτι του υγιής και αρτιμελής
Η Γ.Γ. της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους στην ομιλία της αναφέρθηκε στον τραγικό απολογισμό του πρώτου εξαμήνου του 2022 κατά το οποίο σκοτώθηκαν σε εργατικά ατυχήματα 7 συνάδελφοί μας οι οποίοι ξεκίνησαν όπως κάθε μέρα να πάνε στην εργασία τους και δεν επέστρεψαν ποτέ πίσω στις οικογένειές τους.
Με βάση διεθνή στατιστικά στοιχεία 2 εκατ. άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες κάθε χρόνο σ’ όλο τον κόσμο. «Τα εργατικά ατυχήματα στην καταπληκτική τους πλειοψηφία έχουν ένα κοινό συντελεστή και αυτός ακούει στο όνομα κέρδος με κάθε τίμημα, ακόμα και αν το τίμημα είναι η ίδια η ανθρώπινη ζωή. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επικράτησαν τα τελευταία χρόνια σχεδόν σ’ ολόκληρο τον κόσμο και ιδιαίτερα οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 οι οποίες κατά κύριο λόγο στόχευσαν στη μείωση του εργατικού κόστους μέσα από την απορρύθμιση της εργασίας ανάμεσα στις πολλές αρνητικές επιπτώσεις που είχαν για τον κόσμο της εργασίας επέδρασαν αρνητικά και στον τομέα της Ασφάλειας και Υγείας», ανέφερε η Σ. Χαραλάμπους στην ομιλία της.
Όπως είπε, οι επενδύσεις σε εξοπλισμούς που να προστατεύουν τους εργαζόμενους από ατυχήματα, η λήψη μέτρων για την ασφάλεια και την υγεία θεωρούνται αχρείαστες δαπάνες. «Η μείωση του εργατικού προσωπικού για μείωση του εργατικού κόστους οδηγούν σε εντατικοποίηση της εργασίας που με τη σειρά της οδηγεί σε περισσότερα ατυχήματα ενώ ταυτόχρονα οι εκτεταμένες απολύσεις εξειδικευμένου προσωπικού και πάλι με στόχο τη μείωση του εργατικού κόστους και η αντικατάσταση τους με φθηνό ανειδίκευτο προσωπικό, μετανάστες κατά κύριο λόγο, χωρίς να τους δίνεται η κατάλληλη εκπαίδευση, αυξάνει την επικινδυνότητα της εργασίας. Είναι αυτές οι πολιτικές και όχι η απροσεξία των εργαζομένων που οδηγούν σε υποβάθμιση της σημασίας που δίνεται στον τομέα της Ασφάλειας και Υγείας και στην αύξηση των εργατικών ατυχημάτων», κατήγγειλε.
Η Γ.Γ. της ΠΕΟ ανέφερε πως τα χρόνιας της βαθιάς οικονομικής κρίσης στην Κύπρο (2013-2017) ο δείκτης συχνότητας των εργατικών ατυχημάτων αυξήθηκε κατά 27,3%. Ιδιαίτερα αυξημένα είναι τα ατυχήματα σε τομείς έντασης εργασίας όπως ο επισιτιστικός τομέας και οι κατασκευές.
«Το «οικονομικό θαύμα» που συντελέστηκε, σύμφωνα με τα λεγόμενα κάποιων, πέραν από το ότι στηρίχθηκε στην υποβάθμιση των μισθών και στο να γίνει η εργασία πιο φθηνή, έγινε και σε βάρος της εργασίας με Ασφάλεια και Υγεία», τόνισε και επεσήμανε πως για τη διασφάλιση αυτού του βασικού εργασιακού δικαιώματος δεν είναι αρκετό ένα καλό νομοθετικό πλαίσιο αλλά χρειάζονται και πρακτικά μέτρα με πρώτο από αυτά την ανάληψη της ευθύνης από τους εργοδότες, στην πράξη, με επενδύσεις σε εξοπλισμό Ασφάλειας και Υγείας και παράλληλα ανάληψη της πλήρους πολιτικής ευθύνης για έλεγχο και επιβολή της συμμόρφωσης στους νόμους και στους κανονισμούς για την Ασφάλεια και Υγεία.
«Και στα δυο αυτά ζητήματα η κατάσταση δεν μπορεί να θεωρείται ικανοποιητική. Με βάση το Νόμο κάθε εργοδότης οφείλει να εκπονεί σχέδιο εκτίμησης κινδύνου και στη βάση των ευρημάτων του σχεδίου να λαμβάνει μέτρα για να αποτρέπονται ή να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι για εργατικά ατυχήματα. Αν κάποιος ανατρέξει σε εκθέσεις που γίνονται για τα εργατικά ατυχήματα θα δει ότι η τεράστια πλειοψηφία των ατυχημάτων έγιναν γιατί ο εργοδότης δεν πήρε τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα ως όφειλε. Με βάση τον Νόμο πρέπει να υπάρχουν Επιτροπές Ασφάλειας και Υγείας ή Λειτουργός Ασφάλειας σε κάθε χώρο εργασίας.
Από τα 115.000 υποστατικά που με βάση το Νόμο πρέπει να επιθεωρούνται για σκοπούς συμμορφώσεως με το Νόμο για τη Ασφάλεια και Υγεία στο σύστημα καταχώρησης του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας (Τ.Ε.Ε.) υπάρχουν 43.000. Από αυτές τις 43.000 μόνο σε 546 χώρους υπάρχουν δηλωμένες Επιτροπές Ασφαλείας.
Για να αλλάξουν προς το θετικότερο τα δεδομένα στον τομέα της Ασφάλειας και Υγείας, για να μην θρηνούμε θύματα, για να μην ερχόμαστε με εκ των υστέρων αναλύσεις και εκθέσεις με το τι πήγε στραβά, χρειάζεται να παρθούν συγκεκριμένες αποφάσεις και μέτρα». Συγκεκριμένα, είπε, πως χρειάζεται η εισαγωγή νομοθετικής ρύθμισης έτσι που οι εργοδότες να είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν κατάρτιση σε θέματα Ασφάλειας και Υγείας σ’ όλους τους νεοεισερχόμενους εργοδοτούμενούς τους με προτεραιότητα τα επαγγέλματα ψηλής επικινδυνότητας. Επίσης πρέπει να δημιουργηθούν Επιτροπές Ασφάλειας και Υγείας σε όλους τους χώρους εργασίας, επίσπευση της διαδικασίας έκδοσης διαταγμάτων για την επιτήρηση της υγείας με στόχο την πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών, εισαγωγή ρύθμισης για υποχρεωτική διακοπή της εργασίας χωρίς απώλεια μισθού σε συνθήκες ψηλού επιπέδου σκόνης και ψηλών θερμοκρασιών. Ταυτόχρονα πρέπει να ληφθούν μέτρα για έλεγχο συμμόρφωσης στα θέματα Ασφάλειας και Υγείας για επιχειρήσεις που αιτούνται είτε δημόσιες προσφορές είτε δημόσιες χορηγίες με την εισαγωγή υποχρέωσης για κατοχή πιστοποιητικού συμμόρφωσης.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία της η Γ.Γ. της ΠΕΟ είπε πως η εκδήλωση διαμαρτυρίας «είναι μια μέρα μνήμης για όλους τους συναδέλφους μας στην Κύπρο και στο εξωτερικό που έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν στον αγώνα για το μεροκάματο. Είναι όμως και μια έκφραση της αποφασιστικότητας μας να συνεχίσουμε τον αγώνα διεκδικώντας το δικαίωμα κάθε εργαζόμενου να επιστρέψει στο σπίτι του στην οικογένεια του υγιής και αρτιμελής.
Θέσεις και αιτήματα της ΠΕΟ για διασφάλιση της Υγείας και της Ασφάλειας των εργαζομένων
Όπως προαναφέρθηκε, οι συμμετέχοντες στη εκδήλωση διαμαρτυρίας, αφού εξέφρασαν τις έντονες ανησυχίες τους για την αρνητική πορεία που έχει πάρει ο τομέας της Ασφάλειας και της Υγείας στην εργασία, ενέκριναν το πιο κάτω υπόμνημα με τις θέσεις και τα αιτήματά τους, το οποίο επέδωσε η Γ.Γ. της ΠΕΟ στον Υπουργό Εργασίας:
- Είναι κοινή η διαπίστωση ότι υπάρχει ελλιπής πρόληψη και επίβλεψη εκ μέρους των εργοδοτών και του κράτους για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας. Τα στοιχεία που δείχνουν ότι περίπου 3 στους 5 εργοδοτούμενους δηλώνουν ότι πάσχουν από μυοσκελετικές παθήσεις που σχετίζονται με την εργασία τους, αποδεικνύει σε μεγάλο βαθμό την πιο πάνω διαπίστωση.
- Επιβάλλεται η έναρξη εκστρατείας για δημιουργία Επιτροπών Ασφάλειας και Υγείας σε όλους τους χώρους εργασίας, τις οποίες έμπρακτα το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας να στηρίξει για να μην είναι απλά διακοσμητικός ο ρόλος τους.
- Όλοι οι εργοδότες θα πρέπει, με σχετική νομοθεσία, να υποχρεώνονται να παρέχουν κατάρτιση σε θέματα Ασφάλειας και Υγείας σε όλους τους νεοεισερχόμενους εργαζόμενους. Ιδιαίτερα αυτό είναι επιβαλλόμενο σε τομείς με ψηλή επικινδυνότητα όπως ο κατασκευαστικός τομέας.
- Να υπάρξει υποχρεωτική εισαγωγή των συμφωνημένων Προτύπων Ασφάλειας και Υγείας σε όλους τους κλάδους και να υπάρξει διασύνδεση με θέματα Ασφάλειας και Υγείας.
- Εισαγωγή της υποχρέωσης για κατοχή πιστοποιητικών συμμόρφωσης σε θέματα Ασφάλειας και Υγείας για όσες επιχειρήσεις αιτούνται δημόσιας προσφοράς ή δημόσιων χορηγιών.
- Να στελεχωθεί το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (Τ.Ε.Ε.) με ικανοποιητικό αριθμό επιθεωρητών και να εκσυγχρονιστούν και απλοποιηθούν οι διαδικασίες που αφαιρούν χρόνο από την καθ’ αυτή επιθεώρηση.
- Προώθηση μέτρων που να κάνουν πιο διαφανείς τις διαδικασίες διερεύνησης εργατικών ατυχημάτων. Προς τούτο απαιτούμε όπως το Τ.Ε.Ε. να ενημερώνει το Παγκύπριο Συμβούλιο Ασφάλειας και Υγείας για την πορεία διερεύνησης εργατικών ατυχημάτων και τα μέτρα που λαμβάνονται σε κάθε περίπτωση.
- Τα διατάγματα για την επιτήρηση της υγείας των εργαζομένων χρειάζεται να προχωρήσουν με γρηγορότερους ρυθμούς με στόχο την κάλυψη όλων των εργαζομένων, έτσι που να μπορέσει επιτέλους να δημιουργηθεί σύστημα επιτήρησης της υγείας και πρόληψης επαγγελματικών ασθενειών.
- Σ’ ότι αφορά την θερμική καταπόνηση των εργαζομένων και τις εργασίες σε συνθήκες ψηλών επιπέδων σκόνης, θεωρούμε ότι πρέπει να προωθηθούν πολύ πιο συγκεκριμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και της υποχρεωτικής διακοπής της εργασίας χωρίς απώλεια μισθού, εάν οι συνθήκες εργασίας το επιβάλλουν.
- Δημιουργία του αναγκαίου μηχανισμού για τον έλεγχο εφαρμογής του νόμου για την υποχρεωτική Ασφάλεια Ευθύνης Εργοδότη.
- Βελτίωση και επίσπευση των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων για παραχώρηση επιδόματος σωματικής βλάβης και σύνταξης αναπηρίας.
- Κατάργηση των τελών που χρεώνει το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας τους εργαζόμενους, για παραχώρηση της έκθεσης διερεύνησης εργατικού ατυχήματος, για σκοπούς νομικής προσφυγής του εργαζόμενου.
