Ρεπορτάζ Άντρη Μιχαήλ
Εν όψη της πρόθεσης της κυβέρνησης να λειτουργήσει σχολικά λεωφορεία από πόρτα σε πόρτα από τον Σεπτέμβριο καθώς επίσης και το μέτρο park and ride στη Λευκωσία, προκύπτει η ανάγκη στελέχωσης των εταιρειών δημόσιων μεταφορών με περισσότερους/ρες οδηγούς. Με αυτή την αφορμή, έχει διαπιστωθεί ότι σημαντικός αριθμός γυναικών (περίπου 350), ενώ κατέχουν επαγγελματική άδεια οδηγού λεωφορείου, δεν εξασκούν το επάγγελμα αφού σήμερα μόλις 60-70 γυναίκες επαγγελματίες οδηγοί λεωφορείων ασκούν το επάγγελμα.
Ως εκ τούτου, τόσο οι Συντεχνίες όσο και η Επίτροπος Ισότητας, ξεκίνησαν μια προσπάθεια να διερευνήσουν τους λόγους που κρατούν μακριά τις γυναίκες από το συγκεκριμένο επάγγελμα.
Αξίζει να επισημάνουμε ότι οι έξι εταιρείες λεωφορείων εργοδοτούν 1200 άτομα και λιγότερο από το 5% εξ αυτών είναι γυναίκες. Αυτό δείχνει πως είναι ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα και αυτός μπορεί να είναι ακόμα ένας λόγος που πολλές γυναίκες δεν επιλέγουν να μπουν ή να μείνουν σε αυτό το επάγγελμα.
Με πρωτοβουλία λοιπόν της Επιτρόπου Ισότητας και σε συνεργασία με τις Συντεχνίες ΠΕΟ, ΣΕΚ και ΔΕΟΚ, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη την Τρίτη 11 Ιουλίου 2023 με την συμμετοχή και των γυναικών επαγγελματιών οδηγών με στόχο να διερευνηθούν τα προβλήματα και οι λόγοι που κρατούν μακριά τις γυναίκες από το επάγγελμα.
Στην συνάντηση οι εργαζόμενες, αφού ευχαρίστησαν την Επίτροπο για την πρωτοβουλία της, έθεσαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και εξέφρασαν την ευχή όπως οι δικές της ενέργειες συμβάλουν άμεσα στην επίλυση κάποιων προβλημάτων που, παρά τις ενέργειες των Συντεχνιών, παραμένουν άλυτα. Κυριότερο εξ αυτών είναι οι συνθήκες υγιεινής και το εργασιακό περιβάλλον που δεν είναι τόσο φιλικό, προς τις γυναίκες.
Με αφορμή την συνάντηση, το «Εργατικό Βήμα» μίλησε με τη ΣΕΓΔΑΜΕΛΙΝ, τη Συντεχνία που επιθεωρεί τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στα λεωφορεία, εργαζόμενες οδηγούς λεωφορείων που είναι μέλη της ΣΕΓΔΑΜΕΛΙΝ ΠΕΟ Λευκωσίας και την Γραμματέα του Κεντρικού Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων της ΠΕΟ, η οποία συντόνισε αυτή την πρωτοβουλία.
Οι δυσκολίες και ιδιομορφίες του επαγγέλματος δεν τον κάνουν ελκυστικό για τις εργαζόμενες
Η Κωνσταντίνα Φλουρή είναι μέλος της Επαρχιακής Επιτροπής της ΣΕΓΔΑΜΕΛΙΝ ΠΕΟ Λευκωσίας και εργάζεται ως οδηγός λεωφορείου εδώ και 13 χρόνια. Φέτος προήχθη σε εκπαιδεύτρια. Όπως μας είπε η ενασχόλησή της με το επάγγελμα ήταν τυχαία αλλά της αρέσει πάρα πολύ: «Οι συνθήκες εργασίας βελτιώθηκαν με το πέρασμα των χρόνων και τους αγώνες των Συντεχνιών και των εργαζομένων αλλά ακόμη χρειάζεται να βελτιωθούν περισσότερο. Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι οι πολλές ώρες που πρέπει να παραμένουμε στην εργασία μας αφού πρέπει να εργαζόμαστε 8 ώρες με δύο ώρες διάλειμμα (άρα 10 ώρες τουλάχιστον). Στο διάλειμμά μας πρέπει να σταματήσουμε κάποιες φορές σε σταθμούς που δεν είναι οργανωμένοι, δεν έχουν κατάλληλους χώρους υγιεινής, ούτε και κάποιο χώρο για να φάμε και να ξεκουραστούμε. Πιστεύω πως η έλλειψη χώρων υγιεινής είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που αποτρέπουν τις γυναίκες να μπουν στο επάγγελμα ή να παραμείνουν σε αυτό. Σε σχέση με αυτό θέλω να πω πως παρόλο που δεν έχω κάνει δική μου οικογένεια, εντούτοις δυσκολεύομαι πάρα πολύ να έχω κοινωνική ζωή εξαιτίας των ωραρίων που έχουμε με τις βάρδιες τα βράδια, τα ξημερώματα κτλ.
Επίσης, το γεγονός ότι μισθολογικά είμαστε σχεδόν στο ίδιο σημείο μετά από πολυετή εργασία είναι επίσης ένας παράγοντας που λειτουργεί αποτρεπτικά στο να μπει μια γυναίκα σε ένα τόσο δύσκολο και απαιτητικό επάγγελμα. Τέλος, είναι και τα θέματα ασφάλειας και οι κίνδυνοι στους οποίους είμαστε εκτεθειμένοι/νες καθημερινά.
Από την πλευρά της η Συντεχνία μας προσπαθεί και αγωνίζεται εδώ και χρόνια για καλύτερες συνθήκες όμως για να καρποφορήσουν οι προσπάθειες αυτές πρέπει να τις στηρίξουν όλοι οι εμπλεκόμενοι όπως είναι η εταιρεία, τα αρμόδια υπουργεία, οι δήμοι, οι κοινότητες κτλ».
Τα προβλήματα αυτά ανέδειξε στις δηλώσεις της και η Ιωσηφίνα Μιχαήλ, η οποία είναι από τις πρώτες γυναίκες οδηγούς λεωφορείου αφού εξασκεί το επάγγελμα αυτό 29 χρόνια.
Όπως δήλωσε την δουλειά του οδηγού λεωφορείου, κάνει ακόμα πιο δύσκολη η κίνηση που υπάρχει στους δρόμους, επισημαίνοντας πως δυστυχώς μόνο σε δύο δρόμους υπάρχουν λεωφορειολωρίδες στη Λευκωσία, στον Παρισινό και στη Μακαρίου, αφού στην Αγλαντζιά τις λωρίδες που πρέπει να κινούνται τα λεωφορεία τις χρησιμοποιούν και ιδιωτικά αυτοκίνητα. «Επίσης ο χρόνος που μας δίνεται να εκτελέσουμε τα δρομολόγια είναι περιορισμένος, η μια διαδρομή καλύπτει την άλλη και ο/η οδηγός δεν μπορεί να κατέβει από το λεωφορεία ούτε για πέντε λεπτά. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο/η οδηγός αναγκάζεται να παίρνει χρόνο από τα διαλείμματά του/της για να καλύπτει τα δρομολόγια. Ταυτόχρονα, για να καλυφθεί ο ταχογράφος μας πρέπει να κάνουμε διαλείμματα όπου χρειάζεται και πολλές φορές σε χώρους που δεν υπάρχουν χώροι υγιεινής και αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο για τις γυναίκες οδηγούς. Επιπρόσθετα, για τις μητέρες είναι πάρα πολύ δύσκολες κάποιες βάρδιες, κυρίως αυτές που είναι βράδια ή ξημερώματα».
Συνεχίζοντας ανέφερε πως με το πέρασμα των χρόνων κάποια πράγματα βελτιώθηκαν, αλλά κάποια έγιναν πιο δύσκολα επισημαίνοντας και αυτή με τη σειρά της το 10ωρο πλαίσιο εργασίας.
Ο Κεντρικός Οργανωτικός Γραμματέας της ΣΕΓΔΑΜΕΛΙΝ ΠΕΟ Στέλιος Στέλιου σε δηλώσεις του στο «Ε.Β.» ανέφερε πως το βασικό πρόβλημα των εργαζομένων στα λεωφορεία που αποτρέπει και τις γυναίκες να μπουν ή να παραμείνουν στο επάγγελμα είναι τα μεγάλα πλαίσια εργασίας αφού τους αναγκάζουν να απουσιάζουν από το σπίτι και την οικογένειά τους 11-12 ώρες καθημερινά, αν υπολογιστεί και ο χρόνος που χρειάζονται για να μεταβούν από και προς την εργασία τους. Επίσης, οι επαγγελματίες οδηγοί επιβατικών μεταφορών αντιμετωπίζουν μεγάλη πίεση τόσο με τα πιεστικά χρονοδιαγράμματα όσο και με την καθημερινή επαφή που έχουν με πολλή κόσμο. «Επιπρόσθετα, οι μισθοί με βάση το επάγγελμα και τις ευθύνες δεν είναι στα επιθυμητά επίπεδα», είπε. Σε ότι αφορά τους χώρους υγιεινής ανέφερε πως παρά τις προσπάθειες που κάνουν οι εργαζόμενοι μαζί με το Συνδικαλιστικό Κίνημα, χρειάζεται να γίνουν κάποιες βελτιώσεις και ρυθμίσεις ώστε να είναι πιο εύκολη η πρόσβαση σε αυτές. Τέλος, τόνισε πως οι γυναίκες οδηγοί λεωφορείων αγαπούν το επάγγελμά τους και λαμβάνουν μέρος και στις Τοπικές Επιτροπές και στις Επαρχιακές Επιτροπές και ενδιαφέρονται για να βελτιωθεί η Συλλογική Σύμβαση και οι συνθήκες εργασίας.
Από την πλευρά της η Γραμματέας του Κεντρικού Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων της ΠΕΟ Μαρίνα Κούκου επεσήμανε πως μια σημαντική παράμετρος που συμβάλλει στην επίτευξη της ισότητας είναι η ένταξη των γυναικών σε ανδροκρατούμενα επαγγέλματα, όπως είναι αυτό των οδηγών λεωφορείων. «Τα τελευταία χρόνια έγιναν κάποια βήματα προόδου και κάποιες γυναίκες τόλμησαν να ακολουθήσουν το επάγγελμα, ωστόσο το ποσοστό αυτό παραμένει μόλις στο 5% αυτών των εργαζομένων.
Η είσοδο περισσότερων γυναικών σε αυτό τον Κλάδο, όπου λειτουργούν Συλλογικές Συμβάσεις με ρυθμισμένους όρους απασχόλησης και με μισθούς και ωφελήματα σαφώς ψηλότερα και ευνοϊκότερα από το διάταγμα κατώτατου μισθού, μπορεί να συμβάλει στη μείωση του χάσματος αμοιβών καθώς και σε ποιοτικές και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας», επεσήμανε.
Το ζητούμενο, συνέχισε, είναι να επιλυθούν άμεσα τα προβλήματα που αφορούν τις συνθήκες εργασίας, που είναι ακόμη πιο δύσκολες για τις γυναίκες από ότι είναι για τους άνδρες, ώστε να ενθαρρυνθούν περισσότερες να μπουν στο επάγγελμα.
«Ταυτόχρονα, θα πρέπει να συζητηθούν διευκολύνσεις και ρυθμίσεις για να επιτευχθεί η συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των εργαζομένων σε αυτό τον Κλάδο. Ως εκ τούτου, το Γραφείο Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων της ΠΕΟ θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να συμβάλλει στην προώθηση αυτών των ζητημάτων, έτσι που να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα η προσπάθεια αυτή», ανέφερε.
