Πίσω από την ταμπέλα «μεταναστευτικό-προσφυγικό» βρίσκονται πάνω από 80 εκατομμύρια άνθρωποι

407

Του Σπύρου Σωτηρίου*

Το μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα αφορά πάρα πολλές χώρες σε όλες τις ηπείρους και δεν είναι αποκλειστικότητα της Κύπρου, για όσους εξακολουθούν εν έτη 2021 να πιστεύουν ότι είμαστε το κέντρο της γης. Εκατομμύρια άνθρωποι φεύγουν από την πατρίδα τους αναζητώντας την ελπίδα. Άλλοι ψάχνουν ελπίδα για να ζήσουν ξεφεύγοντας από ιμπεριαλιστικούς πολέμους, από εμφύλιες συρράξεις, από διώξεις λόγω θρησκευτικών, φυλετικών ή άλλων διαφορών. Άλλοι άνθρωποι ψάχνουν την ελπίδα προσπαθώντας να ξεφύγουν από την ανέχεια, τη φτώχεια, την εκμετάλλευση, από καταστροφικά καιρικά φαινόμενα κ.α. Δηλαδή, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που φεύγουν από την πατρίδα τους ψάχνουν μια καλύτερη ζωή ή και την ίδια την ελπίδα να ζήσουν.

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες πριν δύο μήνες εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για τις κλιμακούμενες συγκρούσεις και τον εκτοπισμό στην περιοχή του Σαχέλ, για τους νέους εκτοπισμένους πληθυσμούς στην Ανατολική Αφρική και το Κέρας της Αφρικής, τις αυξημένες θαλάσσιες αφίξεις στα Κανάρια νησιά και τους τουλάχιστον 1.064 θανάτους (εκτιμάται ότι πέθαναν περισσότεροι από 1200 άνθρωποι στη Μεσόγειο το 2020, μεταξύ αυτών και πολλά παιδιά) που καταγράφηκαν στην Κεντρική και Δυτική Μεσόγειο μόνο το 2020. Η βία στο Σαχέλ έχει πλέον εξαναγκάσει περίπου 2,9 εκατομμύρια ανθρώπους να τραπούν σε φυγή.

Την ίδια ώρα, στην άλλη άκρη της γης, στις ΗΠΑ κρατούνται πάνω από 14.000 ασυνόδευτοι ανήλικοι λόγω της ξενοφοβικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ η οποία ωστόσο δεν άλλαξε ακόμα -και πολύ πιθανόν να μην αλλάξει- από το νέο πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Κατά χιλιάδες συρρέουν οι μετανάστες από χώρες της Κεντρικής Αμερικής που μαστίζονται από φτώχια και ακραία καιρικά φαινόμενα, στα σύνορα Μεξικού-ΗΠΑ.

Εδώ στη δική μας γειτονιά, Σύριοι και Λίβυοι κυρίως, φεύγουν από τις χώρες τους λόγω των πολύχρονων πολέμων που διέλυσαν τις δύο χώρες.  

Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας, μέχρι το τέλος του 2019, σε όλον τον κόσμο, τουλάχιστον 79,5 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται περίπου 26 εκατομμύρια πρόσφυγες. Ανάμεσά τους τα μισά είναι παιδιά. Ενάμιση σχεδόν χρόνο μετά ο αριθμός ξεπέρασε σίγουρα τα 80 εκατομμύρια.

Πίσω λοιπόν από την επικεφαλίδα «μεταναστευτικό-προσφυγικό» υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που αναζητούν ελπίδα και δεν έχουν στόχο, όπως τεχνηέντως παρουσιάζεται από ξενοφοβικούς κύκλους και κυβερνήσεις (π.χ. κυβέρνηση Αναστασιάδη), να πλήξουν τους ανθρώπους μιας άλλης χώρας. Πως είναι δυνατό να ξεσπιτώνεται ο άλλος και με κίνδυνο της ζωής του να πηγαίνει σε άλλη χώρα ή σε άλλη ήπειρο με στόχο να πλήξει την χώρα υποδοχής του;

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, για να δικαιολογήσει το συρματόπλεγμα της ντροπής, είπε το εξής αμίμητο, ξενοφοβικό και εντελώς ατεκμηρίωτο: «Αλλά το χείριστο και πιο επικίνδυνο είναι ότι από τις ροές που φτάνουν καθημερινά, μόνο 5 ή 6 αποτελούν μητέρες ή παιδιά. Οι υπόλοιποι είναι στρατευσίμου ηλικίας, Σύριοι στην καταγωγή.» Με λίγα λόγια αυτοί οι «στρατεύσιμου ηλικίας» Σύριοι έφυγαν από την χώρα τους διασχίζοντας οδικώς μια άλλη αχανή χώρα (Τουρκία), παρέμειναν εκεί αρκετό καιρό κάτω από άθλιες συνθήκες (πολλοί εξ αυτών εργάστηκαν σε κάτεργα για να μαζέψουν χρήματα για το εισιτήριο της ελπίδας), πλήρωσαν ακριβά για να επιβιβαστούν σε ένα φουσκωτό χωρητικότητας 10 ατόμων μαζί με άλλους 50-60 ανθρώπους, διέσχισαν με ρίσκο τη ζωή τους την μανιασμένη θάλασσα μες το καταχείμωνο, έφθασαν σε μια άγνωστη γη για να μπουν στα ελεύθερα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας με στόχο… «να μας αλλοιώσουν το δημογραφικό μας χαρακτήρα και να μας προκαλέσουν οικονομικά προβλήματα» (τάδε έφη Νίκος Αναστασιάδης)!

Αυτοί οι ισχυρισμοί αποτελούν φτηνή ξενοφοβική προπαγάνδα για να δικαιολογηθεί ο ρατσισμός που εκπέμπει ξεκάθαρα πλέον η κυβέρνηση. Εάν το πρόβλημα τους ήταν οι «στρατεύσιμου ηλικίας Σύριοι», δεν θα τσουβάλιαζαν όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και καταγωγής σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης (Πουρνάρα) με ψηλούς αγκαθωτούς φράκτες και να κάνουν μάλιστα ότι δεν βλέπουν τους ανήλικους. «Κατ ισχυρισμόν ανήλικοι» κατά τον Υπουργό Εσωτερικών Νίκο Νουρή ο οποίος είναι μπροστάρης στην ξενοφοβική πολιτική της κυβέρνησης.

Ένας 19χρονος «στρατεύσιμου ηλικίας Σύριος», κοιμόταν επί ένα μήνα δίπλα στο μηχανοστάσιο ενός κτιρίου του Δήμου Λευκωσίας. Ρακένδυτος, πεινασμένος, μόνος σε μια ξένη χώρα. Κατάφερε να αποδράσει από την Πουρνάρα γιατί φοβάται την απέλαση. Φοβάται να επιστρέψει στη Συρία αφού γλύτωσε ως εκ θαύματος από τους τζιχατιστές και ακολούθως από τους Τουρκικούς βομβαρδισμούς στην περιοχή που ζούσε -πως μπορεί άραγε ένας άνθρωπος που προσφυγοποιήθηκε λόγω της Τουρκικής εισβολής στη χώρα του να εκτελεί ένα οργανωμένο σχέδιο της Τουρκίας για καταστροφή της Κύπρου; Όσοι από τους συγγενείς του επέζησαν, σκορπίστηκαν δεξιά κι αριστερά. Αυτός κατέληξε στο νησί μας. Είναι δικαιούχος ασύλου. Όμως, για τους κυβερνώντες θεωρείται επικίνδυνος. Πως μπορεί αυτός ο άνθρωπος να είναι επικίνδυνος; Πως θα στρατολογηθεί; Με ποιο τρόπο θα μας καταστρέψει την οικονομία;

Νομοτελειακά, ο μόνος τρόπος να γίνει βάρος ή επικίνδυνος για τον τόπο μας αυτός ο ξένος είναι εάν συνεχιστεί η ξενοφοβική πολιτική του κράτους. Την ώρα που η ΕΕ και τα πλείστα κράτη-μέλη αρνούνται να μοιράσουν το βάρος του προβλήματος και η Κυπριακή κυβέρνηση αδυνατεί να ορθώσει πειστικό και διεκδικητικό ρόλο με σοβαρά και ανθρωποκεντρικά επιχειρήματα, θα έπρεπε να επισπεύσει το χρόνο εξέτασης των αιτήσεων για άσυλο και να μην περιμένει κουτοπόνηρα να μπουχτίσουν οι άνθρωποι αυτοί και να πάρουν την επόμενη βάρκα για το άγνωστο.

Απ’ εκεί και πέρα οι δικαιούχοι ασύλου θα πρέπει, με κρατική παρέμβαση και στήριξη, να ενταχθούν στον κοινωνικό ιστό και όχι να αποκλείονται με διατάγματα από συγκεκριμένες περιοχές (π.χ. Χλώρακα) ή με την παροχή ενός πολύ μικρού ποσού για να διαβιώσουν στη χώρα μας σαν ζητιάνοι. Η περιθωριοποίηση, η γκετοποίηση, τα φαινόμενα εκμετάλλευσης αυτών των ανθρώπων και η συνακόλουθη εγκληματικότητα που ίσως να αναπτύσσεται από κάποιες ομάδες μεταναστών και προσφύγων, είναι απότοκα αυτής της κοινωνικής περιθωριοποίησης και της έλλειψης κρατικής πολιτικής. Και σίγουρα τα περί οργανωμένου σχεδίου της Τουρκίας είναι παραμύθια της Χαλιμάς.

Ναι είναι αλήθεια ότι η Τουρκία «εργαλειοποιεί» (κατά την προσφιλή έκφραση των κυβερνώντων) το προσφυγικό (και όχι μεταναστευτικό όπως λανθασμένα αναφέρεται αφού μιλάμε για πρόσφυγες από τη Συρία) αλλά όχι με τον τρόπο που ψευδώς παρουσιάζεται. Αυτό που κάνει η Τουρκία είναι να εισπράττει τα χρήματα από την επαίσχυντη συμφωνία Τουρκίας-ΕΕ δήθεν για να στηρίξει τους πρόσφυγες για να μείνουν στην χώρα και μετά τους ωθεί να φύγουν μέσω του κυκλώματος διακίνησης το οποίο θησαυρίζει στις πλάτες των κατατρεγμένων.

Η κυβέρνηση Ερντογάν δεν νοιάζεται για το που θα καταλήξουν αυτοί οι άνθρωποι, αν θα φθάσουν στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στην Ιταλία ή αν θα καταλήξουν στον πάτο της θάλασσας (κάτι που δεν πολυαπασχολεί πλέον ούτε τους ηγέτες της ΕΕ). Απλά η Κύπρος και η Ελλάδα είναι οι πλησιέστερες χώρες μέλη της ΕΕ, το πρώτο εξωτερικό σύνορο της Ένωσης και οι βάρκες που φεύγουν από Τουρκία (κυρίως με Σύριους πρόσφυγες), φθάνουν –εάν φθάσουν- στις ακτές μας. Οι πρόσφυγες που φεύγουν από Λιβύη καταλήγουν στην κοντινή Ιταλία ενώ αυτοί που φεύγουν από άλλες χώρες της Αφρικής όπως Μαρόκο και Αλγερία καταλήγουν κυρίως σε Γαλλία και Ισπανία. Μήπως η Λιβύη θέλει να καταστρέψει οικονομικά την Ιταλία ή η Αλγερία να καταστρέψει τη Γαλλία; Οι περισσότεροι δε από τους πρόσφυγες που καταφθάνουν σε Κύπρο και Ελλάδα έχουν ως τελικό προορισμό άλλες χώρες π.χ. Γερμανία αλλά είναι ακατόρθωτο να φτάσουν μέχρι εκεί με ένα φουσκωτό ή ακόμα και μέσω ξηράς, λόγω της πολιτικής των κλειστών συνόρων. Την αρχή έκανε η Ουγγαρία του ακροδεξιού Όρμπαν με φράκτες στα σύνορα και μετά ακολούθησαν άλλες ευρωπαϊκές χώρες εγκλωβίζοντας τους πρόσφυγες στην πρώτη χώρα υποδοχής. Έτσι, αναπόφευκτα, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες εγκλωβίστηκαν σε Ελλάδα, Κύπρο και Ιταλία, δηλαδή εκεί που τους έβγαλε το κύμα.

Ούτε τα συρματοπλέγματα, ούτε οι επαναπροωθήσεις, ούτε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ούτε τα παραμύθια περί κακών ξένων αποτελούν λύσεις σε αυτό το ανθρωπιστικό δράμα.

Υ.Γ. 1. Τη μέρα που γραφόταν αυτό το άρθρο μεταδόθηκε από τα διεθνή πρακτορεία η είδηση ότι γύρω στους 60 πρόσφυγες-μετανάστες αγνοούνται και πιθανότατα να έχουν χάσει τη ζωή τους στη θάλασσα ανοικτά της Λιβύης μετά που βυθίστηκε το σκάφος τους.

*Υπεύθυνος Γραφείου Επικοινωνίας ΠΕΟ